(جـۆرج ئورۆیل) دەڵێ:" لە سەردەمی ئێمەدا، شتێک نییە بە ناوی دوور لە سیاسەت، هەموو کێشەکان کێشەی سیاسین". . بێگومان سیاسەت بە گرنگترین پایەکانی دەوڵەت هەژماردەکرێت. . بە سیاسەتێکی ئەرێنی و دروست دەوڵەتان بەڕێوەدەچن و دەتوانن بە ئاشتی و ئاسوودەیی لەگەڵ یەکتری دا هەڵبکەن و بژین. . هەر لە رێی سیاسەتیشەوە دەوڵەتان دەتوانن رێـز و پێگەی باشیان لە نێو نەتەوەکان دا هەبێت.
لە ئەمڕۆدا سیاسەت وەکو زانیارییەکی پێویستی سەربەخۆ، بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری دەوڵەت و کۆمەڵگا بە شێوەیەکی راست ودروست، لە زانکۆکانی جیهان دا دەخوێندرێ و کۆلـێژی تایبەتی زانیارییەکانی سیاسەت هەیە. . ساڵانە بە هـەزاران خوێندکـار لە جیهان دا لەم کۆلێژانە دەردەچن و لە لقەکانی سیاسەت دا، خوێندنی باڵا تەواودەکەن و وەکو پسپۆر و شارەزایەکی سیاسی لە جمگەکانی دەوڵەت دا کاردەکەن. . وزیاتـريش درێژە بە زانیاری و رۆشنبیری و شارەزایی سیاسییان دەدەن. . ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە زانیاری سیاسی چەند گرنگە لەم رۆژگـارەدا، بە تایبەتیش بۆ ئەوانەی ئەم بوارەیان هەڵبژاردووە و سیاسەت بووە بە پیشەیان و بە مەیـدانی کار و خزمەتکردنیان. . تا ئەو رادەیەی کە سیاسی بە پـزیشکی کۆمەڵایەتی و بە ئەندازیاری بە ڕێوەبردنی دەوڵەت دەزانرێن. سیاسی دڵسۆز و پسپۆر و شارەزا رێزێکی تایبەتی لە لای گەلەکەی هەیە.
ئەوەی نەتوانێت، لە زانیارییەکان و لە هونەرەکانی سیاسەت شارەزابێت و نەتوانێت پراکتیکیان بکات. . یا ئەوەی رۆشنبیرییەکی سیاسی ئەوتۆی نەبێت. . شایەنی ئەوە نییە کە سیاسەت بکات بە پیشەی و لەم بوارەدا کاربکات و خۆی بە سیاسی بزانێت.
لە ئەمڕۆدا لە کوردستانی ئێمەدا، کەسانێکی زۆری نەزان و نابەڵەد خۆیان لە سیاسەت هەڵقـورتاندووە و خۆیان بە سیاسی ناودەبەن. . بەشێک لەم کۆڵکە سیاسییە نەزانانە خۆیان گەیاندۆتە پایەیەکی بەرز و هەستیاری دەسەڵات لە باشووری کوردستان دا. . کەسانێکی ناسیاسی و ناڕۆشنبیری هیچ لەبـارن. . بەڵکو هی وایان تێدایە، کە سێ شەو و سێ رۆژ لەمەنجەڵێک دا بیکوڵێـنیت، بڕواناکەم کە تنۆکێک سیاسەتی لێبێتە بەرهەم. . چونکە هیچ باگـراوند و زانیاری و شارەزاییەکی سیاسی و رۆشنبیرییان نییە.
(جۆرج برنادشۆ) دەڵێ:" ئەو هیـچ نازانێت، وا هەستـیش دەکات کە زۆر دەزانێت، کەواتە سیاسەت دەکات بە پیشەی"
زیادەرۆیی ناکەین ئەگەر بڵێین، ئەمانە شێرپەنجەی دەسەڵاتن و هۆکاری ئەو هەموو نەهامەتی و قوڕبەسەری و شکستی و ماڵوێرانیانەن کە بەسەر گەلەکەمان دا هاتوون. . هۆکاری ئەو هەموو قەیرانانەن کە رووبەڕووی کوردستان بوونەتەوە. . ئەمانەن کە چارەنووس و داهاتووی گەلەکەمانیان خستۆتە مەترسییەوە. . خەڵکـیان بێ هـیوا کردوون. . کورد وتەنیش:" بەردێک نەزان بیخاتە گۆمەوە. . بە سەد زانا دەرناچێت"
(غەمگین کوردستانی" دەڵێ:" سیاسی نـەزان، مەترسییە بۆ گەلەکەی، زیـاترە لەو مەترسییەی کە دوژمنەکانی بۆێ دروست دەکەن"
سیاسەتمەدار تا زیاتر بچێتە قووڵایی زانیارییەکانی سیاسەتەوە. . تا زیاتر خۆی رۆشنبیر بکات. . تا زیاتر شارەزای هونەرەکانی سیاسەت و گەمەی سیاسی بێت. . باشتر دەتوانێت کار لەم بوارەدا بکات و سەرکەوتووبێت. . بە پێچەوانەشەوە، تا نەزان و نەشارەزا و بێ ئەزموون بێت، ناتوانێت ببێت بە سیاسی و سەرکەوتووبێت لە راپەڕانـدن و لە جێبەجێکردنی ئەو کارانەی لە ئەستۆی دایە. . تووشی دۆڕان و شکستی و شەرمەزاری دەبێت. . زۆر جاریش ئەم ناسیاسییانە، دەستی چەوربوویان بە خەڵکی تردا دەسڕن و پاکانە بۆ شکستییەکانیان دەکەن و خۆیان لێ بتاوان دەکەن. . ئەم سیاسییە نەزانانە هەست بە ئاست نزمی و بە بێتوانایی خۆیان دەکەن، بۆیە رقیان لە رۆشنبیران و لە کەسانی خاوەن بڕوانامەی باڵا و لە ئاکادیمی پسپۆر و لە سیاسەتزانانی بە توانایە.
بەشێک لەم سیاسییە نەزانانە حەز بە خۆدەرخستن دەکەن، بە تایبەتیش لە کەنـاڵە تەلەفزیۆنییەکان دا. . بەڵام بینەر و گوێکرانی رۆشنبیرن دەزانن کە چـەند ئاستی رۆشنبیری و سیاسییان نزمە. . چەند قسەی نابەجێ و هەلەق و بەلەق دەکەن.
زۆر لەم سیاسییە نەزانانە، زۆر باش دەزانن کە سیاسی نین. . بەڵام دوای بەرژەوەندی خۆیان کەوتوون، بە تایبەتیش دەستکەوتی ماددی و پۆستی دەسەڵات. . هەموو ژیانیان بۆ بەدەستهێنانی ئامانجێک تەرخان کردوون، ئەویش کورسی دەسەڵاتە، بۆ گەیشتن بەم ئامانجەشیان رێگای نادروست و نەشیاو دەگرنەبەر. . ئەوان بڕوایان بە چەمکی (ئامانج پکانە بۆ هۆکارەکان دەکات) لە راستیش دا ئەمانە تەنها مەبەستیان گەیشتن بە کورسی و پۆست نییە. . بەڵکو ئەوان چاویان بڕێوەتە ئەو دەستکەوتانەی کە لە پشتی کورسییەوە دێنەدی، وەکو دزی و خۆدەوڵەمەندکردن و خۆسەپاندن و گەنـدەڵی و تۆڵەکردنەوە لە هەرکەسێک پێیان بڵێن ئێوە پێتان خوارداناون.
زۆر بەداخەوە، ئەو دەستکەوتانەی کە گەلەکەمان بە دەریایەکی خوێن و فرمێسک. . بە هـەزاران قوربانی ئەنفال و کیمیاباران. . بە کاولکردنی پێنج هـەزار دێهاتی کوردستان هاتنەدی. . سیاسییە نەزانەکانمان زۆر بە ئاسانی لەسەر مێزی گفتوگۆدا دۆڕاندیان. . هەر ئەمانەش پارێزگای کەرکوک و خانەقـین و ناوچە داگیرکراوەکـانی تری باشووری کوردستانیان دۆڕانـد. . چونکە گەمەکەرێ سیاسی نـەزانن. . لە زانیاری و لە هونەری سیاسەت دا نابەڵـەدن. . نەیان توانی ناخی بەرانبەرەکانیان بخوێننەوە. . نەزان بوون و پێشبینی ئەگەر و گریمانەکانیان نەکرد. . هیچ پەنـد و وانەیەکیشیان لە نەهامەتییەکان و لە هەڵە و لە هەڵخەڵەتاندن و لە شکستییەکانی رابردووی گەلەکەمان وەرنەگرتن. . (سوکرات) دەڵێ:" نەزان کەسێکە کە دووجار پێی لە بەردێک هەڵبکەوێت" تا ئێستا چەندین جار داگیرکەرانی کوردستان ئەم خاڵە لاوازەی سەرکردە ناسیاسییەکانی کوردیـان قۆستۆنەتەوە و توانیویانە زۆر بە ئاسانی بیان خەڵەتێـنن. . لە سیاسەتیش دا رەوشت و بەهـا و بەڵێن بوونیان نییە. . سیاسەت هونـەری هەڵخەڵەتاندنە، گەر تۆ نەتوانیت من بخەڵەتێنیت، من دەتـوانم تۆ بخەڵـەتێنم . . هەموو جـارێکیش گەلەکەمان باجێکی زۆری ئەم هەڵانەی سیاسییە نەزانەکانمانی داوەتـەوە. . کەچی ئەوان باکیان نییە و وەکو بەرزەکی بانان بۆی دەرچوونە.
ئەوەتا لە ئەنجامی نەزانین و نابەڵەدییان لە سیاسەت دا، گەلەکەمانیان رووبەڕووی چارەنووسێکی نادیار کردوون. . بە دەیان قەیـرانیان بۆ کوردستان دروست کردوون. . کەچی نە دان بە هەڵەکانیان دا دەنێن. . نە داوای لێبووردن لە گەلەکەمان دەکەن. . نە واز لە دەسەڵات دەهێنن. . نە تەڕیش دەبن. . بەزەییشیان بە هەژار و برسی و منداڵانی گەلەکەمان نایاتەوە. . بە هەوسی خۆیان، بە راست و چەپ دا، بە ئاشکرا و بەبێ شەرم سامانی گەلەکەیان دەدزن و. . خویـان بێدڵی ناکەن.
