ضلةي زانايةك ... محةمةد بةرزي

 ساڵی 1969 یه كه می هه موو زانكۆی مووسڵ بوویت. به مه ش خه ون و خولیا پیرۆزەكه ت هاته دی و له زانكۆی سله یمانی دا بوویت به ماموستا و به كوڵ و دڵ كارت بۆ سه رخستنی ئه و زانكۆیه دەكرد، كه بوو بوو به پارچه یه ك له جگه رت. ساڵی1976 له یه كی له زانكۆ كانی به ریتانیادا.

بروا نامه ی دكتورات له شه پۆله زۆر كورته كاندا وەرگرت، كه لقێكی هه رە گرنگی زانستی كارەبایه، وەك برایمۆك به عه شقێكی زۆر پیرۆزەوە گه رایته وە بۆ باوەشه گه رمه كه ی دایكی نیشتمان بۆ خزمه ت كردنی ئه و زانكۆ ئازیزەی مه به ستت بوو ببیته بنكه یه كی زانستی گرنگ و له جیهاندا دەنگ بداته وە.

به رێزتان هه ر وەك مامۆستایه ك و سه رۆكی به شی كارەبای كۆلیژی ئه ندازیاری زانكۆی سله یمانی بیرتان نه دەكردەوە، به ڵكو تۆ رابه رێكی دڵسۆزیش بوویت، له وە به ئاگابوویت داگیركه ران چۆن له و زانكۆیه دا بیر دەكه نه وە چۆنیش هزری ژهراوی خۆیان دەرێژن، تا ئه و بنكه زانستییه بكه ن به مه كۆی سر كردنی بزوتنه وەی كوردایه تی و لاواز كردنی هوشیاری لاوەكانی كوردو بڵاو كردنه وەی بیری قێزۆەن و شوومی به عسایه تی.

هه ر بۆیه به پیچه وانه ی ئه وانه وە وەك به ربه ستێك دەوری كارای خۆتت گێرا. تا به پی تۆانای خۆت به ر له بیری نه زۆكی پڕ له ژارو ژەنگیان

بگریت. ئه وانیش له بیركردنه وەو جموجۆڵی به رێزتان به ئاگا بوون. هه ر بۆیه ساڵی 1978 له نوسینگه ی دكتاتۆرەكه ی به غدادەوە لیژنه یه كی لێكۆڵینه وه ی تایبه تیان به سه رۆكایه تی وەزیری كشتوكاڵی ئه و كاته ی عیراق بۆ ناردیت. چه ند رۆژێك به گیریان هێنایت، به ڵام تۆ هه ر رۆڵه

چاونه ترس و سه ر راسته كه ی خۆت بوویت. نه به موو له هه ق لاتدا، نه زمانیشت گۆری وە نه ئه و لیژنه یه ش توانی باڵا به رزەكه ت بله رزینن و

چۆكت پی دابدەن، چونكه له پشتێكی واوە هاتبوویت جگه له ئاكار و كردەوەی به رزی جوان و ئازایه تی و سه ر راستی و دڵسۆزی بۆ گه ل و نیشتیمان

هیچی تریان فێر نه كردبوویت. ئه وەبو ئه و لیژنه یه هه ر زوو به رامبه ر هه ڵویستی راستی تۆ، بێ دەسه ڵاتی خۆیان سه لماندو سه رۆكه كه ی رووی دەمی كردە به ریزتان و ووتی ( (تۆ له مردن گڕ دە خۆی، به ڵام دڵنیام پیاوێكی سه ر راستیت، هه ر ئه م سه ر راستییه ی خۆشته تۆی له سزای ئیمه پاراست، به ڵام ناكرێت كه سیكی وەك تۆ له م زانكۆیه دا بمێنیته وە.) ) .

ئه مه ش شتێكی ئاسایی بوو، چونكه هه میشه ئه و ئه هریمه نانه كه سانی وەك تۆیان دەست و دەم به ست ده كرد. بۆیه هه ر ئه و ساڵه گوێزرایته وە بۆ به غداد، له ساڵی 1988 یشدا، كه ساڵی ئه نفال و ژاراو یكردنی كوردستان بوو سه ر له نۆی رەوانه ی رە مادی كرایت. له وێش هه ر كوردە خوێن گه رمه كه ی جاری جاران بوویت. هه موو هۆش و هه ستت هه ر له كوردستان بوو. دوای ڕاپه ڕین كه به سه ردان گه رایته وە بۆ سله یمانی رێك ئه و ساتانه بوو، كه پشكنێرە ‌نێودەوڵه تییه كان به دوای ئه و چه كه قورسه كۆ كوژانه ی سه دامدا وێڵ بوون، كه چه ندین زامی سه خت و قووڵی وەك هه ڵبجه یان كردبووە جه سته ی كوردەوە. تۆش چاكت دە زانی رژێم كۆمه ڵێك چه كی قورسی له ژێر دارخۆرماكانی ناوچه یه ك له ناوچه چۆڵه كانی شاری رەمادی دا شاردۆته وە. ئه وه بوو خۆت پی رانه گیرا و دەم و دەست سه ردانی نوسینگه ی نه ته وە یه كگرتووەكانت له سله یمانی كرد. هه موو شتێكت بۆ باس كردن، هه تا وێنه ی ئه و چه كانه شت بۆ كێشان، ئه مه ش ئاۆێنه یه كی باڵا نمای دڵسۆزی تۆ بوو. ساڵی 1993 هه موو ماڵ و حاڵ و رەنجی شانت له دوای خۆته وە به جیهێشت، وەك مه لیكی ئازاد گه رایته وە بۆ كوردستانه خۆشه ویسته كه ی خۆت و سه ر له نوێ له سه ر ریبازە نه گۆرە كه ی خۆت به ردەوام بوویت و به دڵ وبه گیان له خزمه تی زانكۆی سه لاحه دیندا وەك مۆمێك هۆن هۆن دەتوایته وە و به گه رمی كارت بۆ سه رخستنی دەكرد داخی گرانم له رۆژی 16 / 3/ 2004 دا به بێ دەنگی دڵه گه ورە و میهرەبانه كه ت له لێدان دە كه ۆیت و سه ری پڕ له هیواو خه ونه گه ورەكانت دەنێیته سه ر ئاسۆی ئاوابوون و گیانی ماندووی دڵۆڤانت به رەو به هه شته به رینه كه ی یه زدان دەفرێت. رۆژی 18 / 3 / 2004، له ژمارە

 ( (1389) ) ی رۆژنامه ی خه باتدا. سه رۆكایه تی ئه و زانكۆیه ی له ساڵی (1998) ه وە راگرێكی خۆراگری چالاكی بوویت، راگوزارانه و بی ئه وەی ئاماژە به كورته باسێكی ژیان و جموجۆڵه كانت بكه ن، هه واڵی كۆچی دوایی به رێزتان بڵاو دەكه نه وە. له جیاتی ئه وەی بنوسن "" د. فه رەیدون هادی مه عروف "" وەك نه ناسێك ده نوسن "" د. فه رەیدون هادی ساڵح "" خۆشیان له م هه ڵه یه نه بان دە كه ن و مێشیش میوانیان نیه. به مه ش خه مێكی گه ورەتر له سه ر دڵی ئه و كه سانه باردەكه ن، كه له نزیكه وە زانای ماندوو نه ناسی دڵسۆزی كورد و كوردستان كاك ( (د. فه رەیدون هادی مه عروف) ) ی ئازیزیان ناسیوە.

ئه ندازیار. . محمه د به رزی

ولاته یه كگرتووەكانی ئه مه ریكا