ئه‌گه‌ره‌كانی دوای ئاماده‌كردنی ده‌ستوور ... مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی


ده‌ستوور ئاماده‌یه‌ و چاوه‌ڕێی راپرسی ده‌كات، به‌پێی سه‌نگ و قورسایی ئه‌و هێزانه‌ی له‌عێراقدا هه‌ن،مه‌فروز وایه‌ ئه‌م ده‌ستووره‌ له‌لایه‌ن زۆربه‌ی زۆری عێراقیه‌كانه‌وه‌ (به‌ڵی) ی پێبدرێت،به‌ڵام ده‌بی ئه‌گه‌ری ده‌نگدانی عه‌ره‌بی سوننه‌مان له‌پێشچاو بێت و له‌وانه‌شه‌ ئه‌و پێشنیاره‌ی كورد له‌ یاسای ئیداره‌ی ده‌وڵه‌تی عێراقدا جێگیری كردوه‌ كه‌ ده‌ڵێت: دوو له‌سه‌رسیی ده‌نگده‌رانی هه‌ر سێ پارێزگایه‌كی عێراق ده‌توانن شكست یان سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ستوور بێنن، له‌راپرسی (15/10/2005) دا به‌ سوودی عه‌ره‌به‌ سوننه‌كان (به‌عسیه‌كان) كۆتایی بێت و ڤیتۆی (تكریت و رومادی و دیاله‌) پرۆژه‌ی ده‌ستوور هه‌ڵوه‌شێنێته‌وه‌ و بگه‌رێینه‌وه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنێكی نوی و پرۆژه‌ی ده‌ستوورێكی نوێ كه‌ به‌بۆچونی من له‌م ئه‌گه‌ره‌دا مافه‌كانی كورد زیاتر و چه‌سپاوتر ده‌بێت،چونكه‌ شێوازی سه‌رده‌میانه‌ی گفتوگۆكارانی كورد له‌نوسینه‌وه‌ی ده‌ستوور و سه‌نگی سه‌رۆك و سه‌ركرده‌كانی كوردستان له‌ عێراق و ناوچه‌كه‌ و له‌كۆمه‌ڵگای نێوده‌وڵه‌تیشدا به‌جۆرێكه‌ یاری گوریس راكێشانی ده‌ستوور له‌كوردستان دووركه‌وتۆته‌وه‌ و زیاتر له‌نێوان شیعه‌ و سوننه‌دایه‌، به‌واتایه‌كی دیكه‌ ده‌كرێت بڵێین له‌مه‌ودوا تۆپه‌كه‌ له‌گۆره‌پانی  عه‌ره‌بی عێراقدا ده‌بێت، كه‌ئه‌مه‌ش پێچه‌وانه‌ی پێشبینیه‌كان بوو، شیعه‌ و سوننه‌ی عێراق له‌ زۆربه‌ی داواكاری و مافه‌كانی كورد و چه‌سپاندنی له‌ ده‌ستووردا گرفتێكی ئه‌وتۆیان نیه‌،ئه‌گه‌رچی له‌وانه‌یه‌ ئه‌م حاڵه‌ته‌ له‌هه‌موو سه‌رده‌م و ته‌وقیتێكدا به‌رده‌وام نه‌بێت،به‌ڵام ئه‌و هێڵه‌ گشتیانه‌ی سه‌رۆكی كوردستان له‌سه‌ردانه‌ ماراسۆنیه‌كه‌یدا بۆ به‌غدا دیاری كرد گه‌ره‌نتیه‌ك یان بنه‌مایه‌كی به‌هێزه‌ بۆ هه‌ر قۆناغ و پرۆسه‌یه‌كی سیاسی دیكه‌ و ئه‌وه‌ش واده‌كات له‌هه‌ر پرۆسه‌یه‌كی سیاسی عێراقدا كورد له‌ سۆنگه‌ی هێزه‌وه‌ هه‌نگاوبنێت و وه‌ك چۆن له‌گفتوگۆی دوارۆژه‌كانی پێشكه‌شكردنی ده‌ستووردا، كورد ئیداره‌ی پرۆسه‌ی لێكنزیكبونه‌وه‌ی لایه‌نه‌ عێراقیه‌كانی ده‌كرد، به‌هه‌مان شێوه‌ له‌ئاینده‌دا كورد كه‌شتیه‌وانی ئه‌و پاپۆره‌بێت كه‌ عێراق ده‌گه‌یه‌نێته‌ كه‌ناری دیموكراتی و سه‌قامگیری و سستمێكی فیدرالی پێشكه‌وتوو و هاوچه‌رخ، كه‌ له‌لایه‌ك عێراقیه‌كان و له‌لایه‌كی دیكه‌شه‌وه‌ ئه‌مریكا و كۆمه‌ڵگای نێوده‌وڵه‌تی شانازی پێوه‌ بكه‌ن و وه‌ڵامی ئه‌و ره‌خنه‌و ناره‌زاییه‌شی پێبده‌نه‌وه‌ كه‌ دوای پرۆسه‌ی ئازادكردنی عێراق و زیادبوونی ژماره‌ی كوژرانی سه‌ربازه‌ ئه‌مریكی و فره‌ره‌گه‌زه‌كان په‌یدابوو. به‌شێوه‌یه‌كی گشتی  كورد به‌سه‌ركه‌وتوویی له‌ چه‌ندین قۆناخی گفتووگۆ و پرۆسه‌ی سیاسی عێراق ده‌رچووه‌ و ئه‌گه‌ر ئه‌م ده‌ستووره‌ی ئێستاش په‌سه‌ندكرا ئه‌وا كورد به‌به‌شداریكردنی له‌ حیوار و گفتوگۆكانی ئه‌م دووساڵه‌ی رابردوو چه‌ندین ده‌سكه‌وتی گه‌وره‌ی نه‌ته‌وه‌یی و ئامانجی ستراتیژی به‌ده‌ست هێناوه‌ كه‌ به‌ ده‌یان ساڵی خه‌باتی چه‌كداری و شه‌ری پارتیزانی نیوه‌ی ئه‌م ده‌سكه‌وتانه‌ی به‌ده‌ست نه‌هێناوه‌،ئه‌گه‌رچی من پێموایه‌ ئه‌م ده‌سكه‌وته‌ ده‌رهاویشته‌ی شۆرشی رزگاریخوازی گه‌لی كورده‌ و شۆڕشی ئه‌یلولی مه‌زنه‌. جائه‌گه‌ر كورد جاران جه‌نگاوه‌ر و پێشمه‌رگه‌ی قاره‌مان بووبن ئێستا دبلۆماتكار و سیاسه‌توان و گفتووگۆكار ی سه‌ركه‌وتوون، یه‌كده‌نگی و یه‌كهه‌ڵوێستی هێز ولایه‌نه‌ كوردیه‌كانیش له‌م پرۆسه‌یه‌دا و ئیلتیزامی شانده‌ یاوه‌ره‌كه‌ی سه‌رۆكی كوردستان له‌ پرسه‌ چاره‌نوسسازه‌كاندا هۆكارێكی سه‌ره‌كی سه‌ركه‌وتنی دبلۆماسیه‌تی كورد بوو له‌م پرۆسه‌ ئاڵۆزه‌ی كه‌ ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراقی لێهاته‌ به‌رهه‌م و پته‌وكردنی ئه‌م یه‌كده‌نگییه‌ له‌یه‌كگرتنه‌وه‌ی هه‌ردوو ئیداره‌ی هه‌رێمی كوردستاندا ده‌بێته‌ زه‌مانه‌تی پاراستنی سه‌نگ و قه‌باره‌ی كورد وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌كی سه‌ره‌كی له‌عێراقدا و له‌وانه‌شه‌ كاریگه‌ریه‌كی ئیجابی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر دۆزی  ره‌وای كورد له‌ناوچه‌كه‌دا درووست بكات.