ده‌ستوور و نیگه‌رانبوونی خه‌ڵکی کوردستان. . . مه‌هاباد کوردی

 

خه‌ڵک و جه‌ماوه‌ری به‌شه‌ره‌ف و خۆشی له‌ خۆ نه‌دیوی گه‌له‌که‌مان له‌ باشووری کوردستان، کاتێ له‌مه‌ڕ پرسی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی بۆ عێراقی داگیرکه‌ری فه‌رمیی به‌شێکی کوردستان، جۆرێک له‌ نیگه‌رانی و بێزاربوون و تووڕه‌بوونیش له‌ هه‌مبه‌ر ئه‌م به‌ناو ده‌ستووره‌دا نیشان ده‌ده‌ن، ئه‌م کاردانه‌وه‌یان له‌ شتێکه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی نه‌گرتووه‌ که‌ بێ بنچینه‌ و بناغه‌ بێ. کورد له‌و پارچه‌یه‌ی نیشتمانه‌که‌ی خۆیدا خاوه‌نی سه‌دان هه‌زار شه‌هید و قوربانی و کاره‌ساته‌ به‌دناوه‌کانی ئه‌نفال و کیمیاباران و، وێرانکردنی هه‌زاران گوند و باژێرۆک و شێواندنی باری نه‌ته‌وه‌یی و دیمۆگرافی و بنپێکردنی مافه‌ هه‌ره‌ سه‌ره‌تاییه‌کانی خۆیه‌تی، که‌ به‌ درێژایی دروستکردنی قه‌واره‌یه‌ک به‌ ناوی عێراق دووچاریان بۆته‌وه‌ و له‌ژێریاندا ده‌ناڵێنێت.

ئه‌وه‌ ته‌نیا ڕۆشنبیران و که‌سانێکی پێنووس به‌ده‌ست و خه‌مخۆر و کوردستانی نین که‌ ڕه‌شنووسی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراق به‌ نه‌فره‌ت ده‌که‌ن و، ده‌یخه‌نه‌ نێو ته‌نه‌که‌ی خۆڵه‌وه‌. ده‌نگدانی 99%ی ڕۆڵه‌کانی گه‌لی کورد له‌ باشووری وڵاتدا بۆ سه‌ربه‌خۆیی و جودابوونه‌وه‌، هه‌رچه‌نده‌ سه‌رانی کورد لێنه‌گه‌ڕان به‌ شێوه‌یه‌کی فه‌رمی به‌ڕێوه‌ بچێت، لێ دیسانیش خۆی له‌ خۆیدا ڕه‌تکردنه‌وه‌ی ئه‌و شته‌یه‌ که‌ ئه‌مڕۆ به‌ ڕه‌شنووسی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراقی له‌به‌ریه‌ک هه‌ڵوه‌شاوه‌ و لێکدابڕاو ناو ده‌برێت. که‌س هه‌یه‌ شتێکی وا نه‌زانێ و لێی بێئاگا بێ؟! ئه‌گه‌ر سه‌رانی کورد ڕاست ده‌که‌ن با بوێرانه‌ بێنه‌ مه‌یدان و له‌ خه‌ڵکی ڕه‌شوڕووتی کوردستانیش بپرسن: چتان ده‌وێ؟ ته‌نیا ئه‌وسا ده‌رده‌که‌وێ کورد، وه‌ک نه‌ته‌وه‌ و گه‌ل، چ په‌سند ده‌که‌ن و چش په‌سند ناکه‌ن. بڕیاردان له‌سه‌ر پڕۆژه‌یه‌کی ده‌ستوور و هه‌ر شتێکی تریش له‌ په‌رله‌مانێکی ده‌ست و پێ به‌ستراو، هه‌رگیز به‌ مانای ئه‌وه‌ نایه‌ت گه‌لێک که‌ له‌ 99%ی له‌گه‌ڵ جیابوونه‌وه‌ی کوردستان بێ له‌ عێراق، ئیدی وه‌ها ده‌ستوورێکی پێ باشه‌، وه‌ڵلا چونکه‌ "سه‌رۆکی هه‌رێم" ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی ڕاسپاردووه‌ تا ده‌نگ بۆ په‌سندکردنی بده‌ن. خۆ کارێکی وه‌ک ئه‌مه‌ سیحر و میحر نییه‌ تاکو نه‌توانین له‌ نهێنییه‌کانی تێبگه‌ین. له‌ناو خودی کوردستانیش خه‌ڵک به‌ چاوێکی زۆر ڕه‌خنه‌گرانه‌ له‌ پرسی ده‌ستوور و چه‌ندین پرسی دیکه‌ش ده‌ڕوانن. ئه‌مه‌یان له‌م دواییانه‌دا ڕۆژ له‌ دوای ڕۆژ ڕوونتر له‌ جاران هه‌ستی پێ ده‌کرێ.

له‌ پاش چه‌ند ساڵی دیکه‌ که‌س نازانێ چ له‌ ناوچه‌که‌ ده‌قه‌ومێ و، ڕه‌وشی سیاسی و ئاسایش و ستراتیژیش ڕوویان له‌ کوێ ده‌بێ. خۆ گرێدان به‌ ده‌ستووری وڵاتێکی نائارام و ناسه‌قامگیر و پڕ له‌ تیرۆریستان کاری که‌سانێکی ژیر و ئاقڵ و کوردستانی و کوردپه‌روه‌ر نییه‌. هه‌روابێته‌وه‌ پارتی و یه‌کێتی که‌ په‌رێزیان ئه‌وه‌نده‌ پیسه‌، مافی ته‌واوی گشت خه‌ڵکی نه‌ته‌وه‌ی کورده‌ که‌ له‌ به‌رده‌م هه‌ر هه‌نگاوێکی ئه‌م دوو حیزبه‌دا هه‌زاران نیشانه‌ی پرسیار دابنێن. ڕابردوو پێمان ده‌ڵێت بڕوا به‌و دوو حیزبه‌ و سه‌رانیان مه‌که‌ن.

 به‌کورتییه‌که‌ی شاپ له‌ ده‌ستوور دان هه‌ر به‌ته‌نێ تایبه‌ت به‌ ڕۆشنبیران و نووسه‌ران نییه‌ و، کورد وه‌ک نه‌ته‌وه‌ زۆر له‌وه‌ مه‌زنتره‌ هه‌تا چاره‌نووسی بخرێته‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی چه‌ند تاقمێکی دواکه‌وتووی مینا شیعه‌ که‌لله‌ڕه‌قه‌کانی سه‌ر به‌ نه‌ته‌وه‌ی سه‌رده‌ست له‌ عێراقدا. سبه‌ی ڕۆژێ، بمانه‌وێ و نه‌مانه‌وێ، شیعه‌کان که‌ زۆرینه‌ن به‌ هه‌ڵبژاردنیش بێ، هه‌ر ده‌بن به‌ ده‌سه‌ڵاتداری ڕاسته‌قینه‌ی عێراق. که‌س ده‌توانێ نکۆڵی له‌م ڕاستییه‌ بکات؟!

سوێد 26ـ8ـ2005

 mehabadk@hotmail. com