|
سه‌ردار فه‌تاح ئه‌مین له‌دیمانه‌یه‌کدا ده‌رباره‌ی یانه‌ی کوردی میدیا
ئه‌دوێ. . . ساسان ده‌روێش
هۆڵه‌ندا
 یانه‌ی کوردی میدیا
له‌ناوه‌ندی شاری ئه‌مستردام، پایته‌ختی هۆڵه‌ندا،وه‌ک ڕێکخراوێکی
کوردی،چالاک وپاپه‌ندبه‌هه‌مووپرنسیپه‌کانی کوردایه‌تی یه‌وه،له‌ڕۆژی
ده‌ست پێکه‌وه‌له‌ساڵی 1989 بۆخزمه‌تگوزاری په‌ناهه‌نده‌ی کورد له‌شاری
ئه‌مستردام دروست بووه وبێ ووچان له‌خزمه‌ت کردن وڕێنمای وپێشکه‌ش کردنی
کاروچالاکی دانه‌بڕاوه،به‌درێژای
ئه‌وساڵانه‌چه‌ندین کادری خۆبه‌خش
وسه‌ربازی وون له‌م ده‌زگایه‌کاری شه‌ونخونییان کردوه‌بێ
به‌رامبه‌ر،یه‌کێکیش له‌ودڵسۆزانه،کاک سه‌ردارفه‌تاح ه سه‌رباری
گوزه‌رانی تایبه‌تی خۆی، هه‌مووکاته‌کانی خۆی ته‌رخانکردووه‌بۆخزمه‌ت
به‌وده‌زگایه‌وڕۆله‌کانی کورد،بۆیه‌له‌به‌ردڵسۆزی ولێ هاتووی ئه‌م
دیمانه‌یه‌مان سازکردله‌گه‌ڵیاوده‌رباره‌ی یانه‌ی کوردی میدیابۆمان دوا.
پ/ پێشه‌کی حه‌زده‌که‌ین به‌کورتی خۆت بناسێنی؟
و/ من ناوم
سه‌ردارفه‌تاح ئه‌مین ه له 4/10/1957 له‌گه‌ڕه‌کی کانێسکان له‌سلێمانی
وبه‌ڵام له ته‌سکه‌ره‌دا نوسراوه‌له‌قه‌ڵاچوغه‌ی چه‌مچه‌ماڵ له‌دایک
بووم،ده‌رچووی په‌یمانگام،یه‌که‌م گڕوگاڵی نوسینم ساڵی1973له‌ته‌مه‌نی
16ساڵی دا له ڕۆژنامه‌ی ژین ی مامۆستاکاکه‌ی فه‌للاح
دابڵاوکردۆته‌وه،له‌ساڵی1991ه‌وه بوومه‌ته‌ئه‌ندامی یه‌کێتی نوسه‌رانی
کورد خولی ڕاپه‌ڕین،له‌ساڵی1991وه‌ئه‌ندامی ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ری
کۆمه‌ڵه‌ی که‌له‌پوروفۆلکلۆری کوردم،له‌خزمه‌تی مامۆستایانی به‌ڕێزم
عه‌بدولڕه‌قیب یوسف وخالیددلێر ومحه‌مه‌دساڵح سه‌عیدوسه‌ڵام مه‌نمی
ومحه‌مه‌دحه‌مه‌ساڵح تۆفیق. . . هتد له‌سه‌ره‌تای دامه‌زراندنی کۆمه‌ڵه‌ی
مناڵپارێزی کوردستان له‌ساڵی 1991 دائه‌ندامی دامه‌زرێنه‌ری ده‌سته‌ی
نوسه‌رانی گۆڤاری په‌پوله ی منداڵان بووم،که‌سه‌ربه‌وده‌زگایه‌بوو. سێ
نامیلکه‌ی چاپکراوم هه‌یه،ساڵی1977خه‌رمانێک له‌مه‌ته‌ڵی فۆلکلۆری
کوردی،له‌نوسینی نامیلکه‌یه‌کی چیرۆک بۆمنداڵاندا،له‌سویدبه‌شداریم
کردووه‌ساڵی1987شێرومشکه‌بچکۆله‌که. ئه‌چم بۆشاری شوکردن بۆنانی گه‌نم
خواردن هۆنراوه‌ی منداڵان دووجارچاپکراوه‌ساڵی 1999و2002 بزوتنه‌وه‌ی
رۆشنبیری له‌ووڵاتی سلێمانی گفتوگۆوچاوپێکه‌وتن ساڵی 2002 چاپکراوه.
پ/ یانه‌ی کوردی میدیا،بۆ له‌ئه‌مستردام وئامانج ودروشمتان
له‌خزمه‌ت کردنی کێدایه؟
و/ ئه‌وی له‌بیرم بێت
له‌ژماره16ی بڵاوکراوه‌ی وه‌رزی میدیادا سه‌رپه‌رشتکاری پێشووی میدیاکاک
عیماد عزه‌ت،له‌وه‌ڵامی پرسیارێکی له‌م شێوه‌یه‌دا،که‌من خۆم به‌ره‌و ڕوویم
کردووه،وای وه‌ڵام دامه‌وه،له‌پێش دامه‌زراندنی میدیا دا،ساڵی
1989پێویستی خه‌ڵکی کوردله‌هۆڵه‌نده،وای کردبیرله‌وه‌بکرێته‌وه‌نێوه‌ندێک
هه‌بێت کورده‌کانی له‌ده‌ورکۆبێته‌وه وڕێکیان بخات وئیش وکاره‌کانیان
ڕۆژانه‌وپێداویسته‌یه‌کانیان،که‌به‌هۆی زمان نه‌زانین نه‌شاره‌زاییان
له‌ڕووی هه‌ڵسوکه‌وت داب ونه‌ریتی ئه‌م ووڵاته‌هۆڵه‌نده وه‌دروست ببوو
ڕابپه‌ڕێنێت،له‌دوای کاره‌ساتی کیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه‌وئه‌نفال،کوردێکی
له‌جاران زیاترڕوویان له‌هۆڵه‌نده کرد، زۆر به‌شیان له ئه‌مستردام جێگیر
بوون،وJonker huis یان دابوونێ. ،ئه‌وکاته100تا150کوردێک ده‌بوون،
ئه‌وتازه‌هاتووانه‌پێویستیان به‌ڕێنمایی وهاریکاری کردن بوو،پێش
دامه‌زراندنی میدیا براده‌رانی پێش تر هه‌رێکه‌له‌جێگه‌ی خۆیه‌وه،یارمه‌تی
ئه‌دان،به‌ڵام پێویسته‌یه‌کان ڕۆژ به‌ڕۆژ به‌رفراوانتر ده‌بوو،خه‌ڵکی تاکه
که‌سی نه‌یده‌توانی فریابکه‌وێت،هه‌رچه نده ئه‌وکاته مه‌ڵبه‌ندی
ڕۆشنبیری ئه‌مستردامیش هه‌بوو هێشتا فریانه‌ده‌که‌وت،بۆیه بیر
له‌دامه‌زراندنی میدیا کرایه‌و ه،بێ گومان دروشم وڕێبازی میدیاڕۆژ
به‌ڕۆژبه‌گوێره‌ی پێویستیه‌یه‌کانی کۆمه‌ڵگای کورد گۆڕاوه، ئێستا میدیا
ته‌نهاله‌ئه‌مستردام به‌شی نیه،ساڵی 1993له‌شاره‌کانی ڕۆتردام وساڵی1995
له‌خرۆنیگن ساڵی 1997 له‌دێڵفت،وپاشان له‌ئوترێخت ولیواردن وئه‌نیشخده‌ی
وهه‌نگه‌ڵۆ به‌گوێره‌ی زیادبوونی ژماره‌وفراوان بوونی کۆمه‌ڵگای
کوردله‌هۆله‌نده،گۆڕانکارییه‌کان پێویستی کرد،میدیای سه‌رتاسه‌ریش ساڵی
2000 وه‌ک پلاتفۆڕمێک دروست بکرێت،که‌ئه‌نجومه‌نی ژنان وئه‌نجومه‌نی
گه‌نجانیشی له‌خۆگرت،پاشان هه‌وڵ بۆ دروست بوونی میدیاله‌تیلبورخ
وزوته‌رمیریش درا وه،بۆوه‌ڵامی پرسیاره‌که‌ی به‌ڕێزیشت میدیا له‌خزمه‌تی
هه‌مووگروپ وتوێژه‌کانی کورد دایه‌له
هه‌مووته‌مه‌نه‌کانیه‌وه،له‌هۆڵه‌نده،ئه‌وی پێویستی به‌ڕێنمایی وپشتگیری
ویارمه‌تی دانی میدیابێت،هه‌رله‌پیروژن ومنداڵ وگه‌نج وتازه‌هاتوویان
له‌مێژ بێت له‌هۆڵه‌نده‌بێت میدیایارمه تی داون ویارمه‌تیان
ده‌دا،ڕه‌نگه‌بپرسیت چۆن؟ئه‌ویش به‌چه‌ندین شێوه‌ی جۆربه‌جۆر،له‌وه‌ڵامی
پرسیاری داهاتووترداوه‌ڵامت ده‌ده‌مه‌وه.
پ/کێن به‌درێژایی ئه‌ومێژووه وه‌ک سه‌ربازی وون
له‌وپێناوه‌داکارده‌که‌ن؟
و/ ڕه‌نگه
ڕێکخراوێکی مه‌زنی وه‌ک میدیا له‌ڕۆژی دامه‌زراندنیه‌وه
تائه‌مرۆئه‌گه‌ربێن به‌وویژدانه‌وه‌باس له‌و هه‌مووئه‌وسه‌ربازه
نادیارانه‌بکه‌ین که‌له‌پشت په‌رده‌وه،له‌یه‌که‌م رۆژه‌وه کاریان
کردووه، وه‌ک مۆم سووتاون وڕووناکیان بۆ ده‌وروبه‌ره‌که‌یان هه‌بووه،زۆرن
ڕه‌نگه‌به‌چه‌ندووشه‌یه‌ک له وه‌ڵامی پرسیارێکی وادا غه‌در له هه‌ندێک
بکرێت ئه‌گه‌رنه‌توانرێت یان من ناوی هه‌موویان نه‌زانم،له‌تۆمارکردنی
یه‌که‌م ده‌سته‌ی دامه‌زرێنه‌ری میدیادالای دادنووس،ئه‌م
ناوانه‌هاتوون،عیماد عیزه‌ت ڕه‌شید،حسێن قه‌ره‌داغی،به‌ختیار ڕه‌سوڵ
سالح،فوئاد عیزه‌ت وکاوان زاهیر حسێن وهه‌ر ئه‌م 5 که‌سه‌له‌سه‌رئه‌رکی
گیرفانی خۆیان وه‌ک ووتراوه پاره‌ی خۆ تۆمارکردنی ڕیکخراوه‌که
ودروستکردنی ستاتوسی میدیایان داوه‌به دادنووس نۆتاریس پاشان له‌ساڵانی
ئاینده‌داناوی هه‌مه جۆری له‌مه‌حزه‌ری کۆبونه‌وه‌کان
وبڵاوکراوه‌کاندابه‌رچاوده‌که‌ون،سالار قه‌ره‌داغی،ئاراس ئه‌مین،مه‌وجود
سامان،به‌ختیار شه‌مه‌یی،له‌تیف عومه‌ر،ئازادسۆرانی،عومه‌رفارس
عه‌زیز،سیروان حه‌مه‌ڕه‌شید،شێرکۆ ڕه‌شیدقه‌ڵادزه‌یی،ئاراس
که‌مال،دکتۆرنزارحه‌سه‌ن،نه‌وزادفه‌ره‌ج،کاروان عه‌بدوڵڵا،سه‌ردار فه‌تاح،
ئاراس که‌ریم،ئه‌زهه‌رمحه‌مه‌د وچه‌ندین ناوی تر، ئه‌مانه ته‌نهالیژ نه‌ی
ئه‌مستردام بوون،لیژنه‌ی شاره‌کانی تریش،که‌سێ ئه‌ندام لیژنه‌بۆ5 ئه‌ندام
ده‌بوون به‌گوێره‌ی ساڵه‌کان ده‌گوڕان ئه‌وه‌ژماره‌کان زۆرترده‌کات من
ناتوانم ناوی هه‌موویان بێنم مه‌گه‌رلێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی تایبه‌تی له‌سه‌ر
ئاماده‌بکرێت.
پ/دانانی لیژنه‌ی سه‌رپه‌رشتی،بڕیاردان له‌خۆتانه‌وه‌یه‌یان
به‌کۆنفرانس وهه‌ڵبژاردن کراوه؟
و/ میدیا
ساڵانه‌ئه‌گه‌ر دووکۆبوونه‌وه‌ی گشتی سه‌رتاسه‌ری ساز نه‌کردبێت ئه‌وا یه‌ک
کۆرسی چرو پڕ ی کادرانی له‌یه‌کێک له‌ناوه‌نده‌ناوداره‌کانی کۆرس پێدان
سازکردووه وهه‌رله‌وێش هه‌ڵبژاردنی ده‌سته‌ی نوێ ی سه‌رپه‌رشتی ئه‌نجام
دراوه،لیژنه‌ی شاره‌کان ئه‌ندامه‌کانیان خۆیان له‌ناوخۆیاندا،ده‌سته‌ی
سه‌رپه‌رشتی هه‌ڵده‌بژێرن وکه‌پێک دێن له3یان 5 ئه‌ندام،به‌تۆتۆماتیک
دووان له‌لیژنه‌ی شاره‌کان ئه‌ندامی لیژنه‌ی سه‌ر تاسه‌رین. ته‌نهامیدیای
ئه‌مستردام فه‌رمانبه‌ری ڕه‌سمی خۆی هه‌بووه،به نده‌له‌ساڵی 1994تا1997
به‌خۆبه‌خش کارم کردووه‌و ئه‌ندامی لیژنه‌ی سه‌رپه‌رشتی بووم له‌گه‌ڵ
هاوڕێم ئاراس که‌مال،له‌ساڵی 1997ه‌وه‌هه‌ردووکمان وه‌ک فه‌رمانبه‌ر
دامه‌زراین، ئاراس سه‌ره‌تای ساڵی 2000 چووه سه‌رکارێکی تر،به‌ڵام
به‌به‌رده‌وام به خۆبه خش یارمه‌تیمان ده‌دات،خاتوو جوان عومه‌رله‌شوێنی
دامه‌زرا ئه‌ویش تاشوباتی 2004 به‌رده‌وام بوو له‌کار کردن،پاشان کاره‌که‌ی
گواسته‌وه‌بۆ شوێنێکی تر،من تائێستا ته‌نهاکارمه‌ندم له‌میدیا کاره‌که‌م
وموچه‌ی مانگانه‌ی خۆم وه‌رده‌گرم،وه‌ک کار ده‌بێت هه‌فتانه36 کاتژمێر کار
بکه‌م،به‌ڵام زۆرجار شه‌وانه‌یان ڕۆژانی پشووی هه‌فته له‌گه‌ڵ براده‌رانی
لیژ نه ده‌مێنینه‌وه‌چالاکه‌یه‌کان ڕیک ده‌خه‌ین،به‌هه‌ق ئه‌وان سه‌ربازی
وونن وبه‌بێ به‌رامبه‌ر خۆبه‌خشانه‌کار ده‌که‌ن،ریپورتاج وڕاپۆرتی چالاکی
یه‌کان من ئاماده‌یان ده‌که‌م.
پ/به‌گشتی کاروچالاکیتان چی بووه؟
و/ سه‌ره‌تا میدیا
بڵاوکراوه ی زانیاری به‌خشین (معلومات) ی په‌خش ده‌کرد له‌شێوه‌ی برۆشوره
(نامیلکه) له‌باره‌ی باج وته‌ندروستی وسیسته‌مه‌کانی ژیان وگوزه‌ران
وبڕیاره‌کان ده‌رباره‌ی په‌نابه‌ران وخۆپاراستن ونه خۆشیه‌کان،وه‌ک ئایدزو
سیسته‌می چۆنێتی وه‌رگرتن ویارمه‌تی بۆ خوێندن وڕه‌گه‌زنامه‌وله‌هه‌مان
کاتدا، له پێشکه‌ش کردنی ئه‌م زانیاریانه‌به‌هۆی هه‌فتانه‌کۆڕوکۆبوونه‌وه
ی وه‌رزی و بانکردنی کادری پسپۆڕوتایبه‌تمه‌ند بۆ گێڕانی کۆڕه‌کان،سه‌رباری
ئه‌م چالاکیانه‌کۆڕوکۆبوونه‌وه‌وشه‌وچه‌ره‌ی کوردی وگه‌شت وسه یران ڕێکخستن
بۆهه‌مووگروپه‌کان وسه‌ردانی ئۆردوگاکانی په‌نابه‌ران،جگه‌له‌کۆڕی ڕۆشنبیری
وئه‌ده‌بی ومێژوویی،ئه‌مانه‌باسکردنی هه‌ندێک له چالاکی یه‌کانی میدیاو
ساڵانه‌به‌گوێره‌ی نه‌خشه وپلان پێش ساڵی نوێ ڕێک ده‌خرێن وله‌کۆتایی
ساڵیشداڕاپۆرتی چالاکی ساڵانه ئاماده‌کرێت.
پ/ هاوکاری مادی چۆن دابین ده‌که‌ن بۆئه‌وهه‌مووچالاکیانه؟
و/ ئابونه‌ی ساڵانه‌ی
ئه‌ندامان،که‌مێک له‌باری گرانی دارایی وئه‌رکی سه‌رشانی میدیاسوک ده‌کات،
کۆمه‌کی دارایی شاره‌وانی سوبسیدی ساڵانه به‌گوێره‌ی چالاکیه‌کان،
که‌له‌گه‌ڵ پلانی کاری ساڵانهwerkplan ده‌بێت
پێشکه‌ش بکرێت،که‌کۆی
تێچوونی چالاکیه‌کان وتێکڕای جه‌رجی یه کان بۆ ساڵه که ڕێک ده‌خرێت و
هه‌موو ساڵێک پێش 15/10 ده‌بێت پێشکه‌ش شاره‌وانی بکرێت ئه‌گه‌ر متمانه‌یان
به‌ناوه‌ڕۆکی داواکاری یه‌کت کرد،به‌گوێره‌ی سیاسه‌تی خۆیان،بڕێک
بۆساڵه‌که ده‌بڕڕێته‌وه میدیا تا کۆتایی ساڵی2002 کۆمه‌کی ساڵانه‌ی خۆی
به ڕێک وپێکی وه‌رگرتووه،هه‌مووساڵێک پێش داواکردنی کۆمه‌کی ساڵی
ئاینده،ڕاپۆرتی دارایی که له‌لایه‌ن ژمێریارێکی ڕه‌سمی باوه‌ڕپێکراوه‌وه
ده‌بێت پێشکه ش بکرێته‌وه،چۆنێتی وشێوه‌ی جه‌رج کردنه‌کانیشی
به‌به‌ڵگه‌وه پێشکه‌ش شاره‌وانی ده‌کرێت. له‌ساڵی 2003ه‌وه‌سیاسه‌تی
شاره‌وانی یه‌کان گۆڕاون وبه‌زه‌حمه‌ت،ده‌توانرێت وایان لێ بکرێت،کۆمه‌کی
رێکخراوه‌ی بێگانه‌کان بکه ن. ئێمه‌وه‌ک میدیا تا ئه‌مڕۆ
توانیومانه،له‌سه‌رداهات وپاشه‌که‌وتی چه‌ندساڵی پێشوو چالاکیه‌کانمان
به‌رده‌وام بێت.
پ/ له‌دوای نه‌مانی دیکتاتۆریه‌تی سه‌دام، ده‌زگابه‌رپرسه‌کانی که‌هاوکاری
مادیان پێشکه‌ش به‌ڕێکخراوه‌کانی په‌ناهه‌نده‌ی کوردی
ده‌کرد،ئه‌ویارمه‌تیانه‌یان بڕی،ئایائێوه‌شی گرته‌وه؟
و/ به‌ڵێ به‌گشتی
سیاسه‌تی هۆڵه‌نده به‌رانبه‌ر بێگانه‌وپه‌نابه‌ر به‌تایبه‌تی
گۆڕا،ئه‌وه‌پێش رووخانی سه‌دامیش بووه،بیگومان میدیا ش هه‌مان سیاسه‌ت
ده‌یگریته‌وه،به‌ڵام ده‌بێت به‌شێوه‌ی کارکردنه‌کانماندابچینه‌وه.
پ/ ئه‌م یارمه‌تی بڕانه، نه‌بوه‌هۆی په‌ک خستنی
کاروچالاکیه‌کانتان؟
و/ له‌وه‌ڵامی
پرسیاری پێشوو تردائاماژه‌م پێدا،که‌ئێمه‌له‌سه‌رپاشه‌که‌وتی ساڵانی
پێشوومان چالاکیه‌کانمان هه‌ر به‌رده‌وام بووه،ستی یه‌کی ئه‌وتۆی
پێوه‌دیار نه‌بووه،ڕه‌نگه‌له‌ساڵانی ئاینده‌دائه‌گه‌رکۆمه‌ک
نه‌کرێن،ئێمه‌ش تووشی په‌ک خستنی کاروچالاکیه‌کانمان بین.
پ/ تاچه‌ند ناسراون
له‌ده‌زگاحکومیه‌کانی هۆڵه‌نداوپه‌یوه‌ندیه‌کانتان له‌گه‌ڵ کاربه‌ده‌ستانی
حکومه‌تی هۆڵه‌ندی، تاچ ڕاده‌یه‌ک سه‌رکه‌وتنیان تیابه‌ده‌ست هێناوه؟
و/ ڕه‌نگه‌وه‌ڵامی
ئه‌م پرسیاره،بۆخۆمان نه‌شێ وه‌ڵامی بده‌ینه‌وه میدیا چه‌ند لای کورد
ناسراوه،بێ گومانم لای دام وده‌زگاوڕێکخراوه هۆڵه‌ندی یه‌کان زیاتر
ناسراوه،پرس وڕاوڕاوێژمان پێ ده‌که‌ن له‌زۆربواردا،بۆنموونه میدیا
ئه‌ندامی ڕیکخراوی خودی په‌ناهه‌نده‌کان VON ه له‌ساڵانی سه‌ره‌تایی دروست
بوونیدا،به‌کارتێکردنی براده‌رانی لیژنه‌ی میدیا زمانی کوردیش وه‌ک
زمانه‌کانی تر له‌وه‌رگێڕانی وه‌زاره‌تی دادا بۆ ئه‌نته‌رڤیوی په‌ناهه‌نده
کورده‌کان،به‌ڕه‌سمی ناسێنرا،له‌کۆبونه‌وه‌کانی په‌رله‌مان وئه‌نجومه‌نی
شاره‌وانیه‌کان سه‌باره‌ت به‌په‌ناهه‌نده وبێگانه‌کان،هه‌میشه وه‌ک
ڕێکخراوێکی متمانه‌پێکراو بانگێشتن ده‌کرێین.
پ/ ئایاتوانیوتانه‌خۆتان به‌دووربگرن له تێکه‌ڵ بوونی
پیاده‌کردنی سیاسه‌تی حیزبی؟
و/ هه‌وڵمان
داوه،ئه‌وه‌ته‌ی من له‌ساڵی 1994 ه‌وه‌ئاشنای میدیا بووم وکاری
تێداده‌که‌م،تائه‌مڕۆ کۆڕێکی حیزبی یان چالاکیه‌کی حیزبی به‌ناوی میدیاوه
نه‌کراوه،حیزبه‌کوردیه‌کان ناوچه‌وکۆمیته‌ومه‌ڵبه‌ندی خۆیان هه‌یه‌کادری
تایبه‌تمه‌ندیان بۆ کاروباره‌کانی حیزب ته‌رخان کردووه،ئه‌وان پێویستیان
به ئێمه‌نیه، خۆیانمان لێ نزیک بکه‌نه‌وه،ڕه‌نگه‌له‌مه‌ودوا ئێمه
پێویستمان به‌وان بێت چونکه ئه‌وان خه‌ریک ده‌بن به‌ده‌زگاودامه‌زراوه
وده‌وڵه‌ت،ئێمه‌وه‌ک میدیا له‌مه‌سه‌له چاره‌نوس سازیه‌هاوبه‌شیه‌کانی
کورددا به‌شداری ده‌که‌ین، وه‌ک یادی کیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه و
ئه‌نفال،ویادی شه‌هیدانی ده‌ستی تیرۆرو بانگه‌شه بۆ هه‌ڵبژارده‌نه‌کانی
ئه‌م دواییه،وه‌ک ئازادی ومافی تاکه‌که‌سیش،ئه‌وانه‌ی له ناو میدیا کار
ده‌که‌ن بۆ یان هه‌یه ڕه‌نگی تایبه‌تی خۆیان هه‌بێت.
پ/له دوای
دووکه‌رتبوونی ڕه‌نگه‌کان و لێکترازاندنی کورد له‌ناوه‌وه
وده‌ره‌وه،ئێوه‌چ شێوه‌کارکردنێکتان
گرته به‌ر؟
و/ له‌وباوه‌ڕه‌دام
له‌پێش دووکه‌رتبوونی ڕه‌نگه‌کانیش میدیا ته‌نها وه‌ک کورد وبۆ کوردکاری
کردووه.
پ/ پێت وانییه شه‌ڕی
ناوخۆ،گه‌وره‌ترین کاردانه‌وه‌ی له‌سه‌ریه‌ک نه‌بوونی کورد هه‌بووبێ
له‌ده‌ره‌وه؟
و/ بێگومان شه‌ڕی
ناوخۆ برینێکی قوڵی کردۆته دڵێ هه‌مووکورد،ده‌توانم،بڵیم ئه‌وچاڵه‌ی کورد
کردویه‌تی دڵی باوک ودایکی کورد،له‌چاڵی جه‌رگی پیرێژن قوڵ تره،ده‌بێت
به‌هه‌موومان هه‌وڵ بۆ ساڕێژ بوونی بده‌ین،کارکردنی زۆر ولێ بڕانه‌وه‌ی
فه‌رهادانه‌ی ده‌وێت.
پ/ په‌رتووبڵاوی ڕیکخراوه‌کوردی و کلتوری و ڕۆشنبیر یه‌کانی هۆڵه‌ندا، پێت
وانییه کاریگه‌ری خراپی هه‌بووبێ بۆڕای گشتی هۆڵه‌نیه‌کان؟
و/ ڕیکخراوه‌ی
هه‌مه‌جۆری لایه‌نێکی ته‌ندروسته له‌ناو کۆمه‌ڵگادا،به‌ڵام پێکه‌وه‌چالاکی
نه‌کردن وکارکردن ونه‌گونجان بێگومان سستی ولاوازی ده‌به‌خشێت
به‌ڕێکخراوه‌که ده‌به‌خشێت وبه‌ره‌وپوکانه‌وه‌ی ده‌بات وهیچی بۆخۆی
پێناکرێت.
پ/ هه‌وڵی ئه‌وه‌تان نه‌داوه‌له‌دوای رێکخستنه‌وه‌ی نێوماڵی کوردویه‌ک
بوونی،ئێوه‌ش و هه‌موو ڕێکخراوه‌کوردیه‌کانی هۆڵه‌ندایه‌ک بگرن؟
و/ بێگومان ئه‌گه‌رسیاسه‌تی کوردی کۆک وته‌بابن له‌کارکردندا
پێکه‌وه،به‌ڵام له‌ململانێی باشترین کارکردنداگه‌شه‌وپێشکه‌وتن
به‌کۆمه‌ڵگا ده‌به‌خشێت،ئێمه‌ش به‌شێکین له‌وکۆمه‌ڵگایه‌وبۆ ئه‌وان
کارده‌که‌ین.
پ/ دواووته‌تان چی ماوه‌بیڵێن؟
و/ دوا ووته‌م سه‌رکه‌وتن وپێشکه‌وتن بۆ ئێوه‌ی به‌ڕێزو. ماوه‌ته‌وه بڵێم
زۆرلایه‌نی گرنگ مابوو که په‌یوه‌ندی کاروچالاکیه‌کانی میدیا ه‌وه
بووه‌حه‌زده‌که‌م ئه‌وه بڵێم دووبڵاوکراوه‌له ڕێکخراوه‌که‌مانه‌وه په خش
ده‌کرا ده‌نگی میدیا وه‌ک ڕۆژنامه بۆهه‌واڵ وچالاکی 8 ژماره‌ی لێ
ده‌رچوو،گۆڤاری میدیا ش تا17 ژماره‌ی لێ بلاوکرایه‌وه،لقی میدیا ی رۆتردام
تائێستابه به‌رده‌وام زیاتر له100ژماره‌ی په‌خشنامه‌ی بێواری مانگانه‌ی
بڵاوکردۆته‌وه‌به16لاپه‌ڕه،که‌کاک هیواسه‌رهه‌نگ سه‌رپه‌رشتی ده‌کات.
له‌سالێ 2000ه‌وه میدیای ئه‌مستر دام وڕۆتر دام وئه‌نیشخده‌ی تائه‌مساڵ
خوێندگای فێربوونی زمانی کوردی به‌رده‌وام بووه،له‌ساڵی ئاینده‌شه‌وه
میدیا ی دێڵفت به‌نیازی کردنه‌وه‌ی پۆلێکی خوێندنی زمانی کوردین. نابێت
ئه‌وه‌شمان له‌بیر بچێت میدیائه‌رشیف وکتێبخانه‌یه‌کی تاڕاده‌یه‌ک
ده‌وڵه‌مه‌ندی هه‌یه وچه‌ندین خوێندکاری کوردوهۆڵه‌ندی وه‌ک
سه‌رچاوه‌سوودیان بۆ خوێندنه‌که‌یان ڵیی وه‌رگرتووه.
تائێستاجگه‌له‌ونامیلکه‌ی زانیاری به‌خشیانه‌ش،چه‌ندکتێبێکی باشی
له‌سه‌رئه‌رکی خۆی چاپ وبڵاوکردۆته‌وه وه‌کوچیرۆکی هه‌ڵه‌بجه‌نوێژی
منه1992 نوسینی ئه‌ندازیارعومه‌رعینایه‌ت،جینۆسایدی گه‌لی
کوردله‌به‌رڕۆشنایی یاساتازه‌ی نێوده‌وڵه‌تاندا1997 نوسینی د. مارف عومه‌ر
گوڵ،چه‌ندنامه‌یه‌ک له زیندانی فاشییه‌کانه‌وه1994،که‌ته‌لۆکی
هونه‌رمه‌ندوه‌هبی ڕه‌سوڵ وچه‌ندووتارێک2003. | 
