لالۆ منیش زیندانیی سیاسی بووم! بهشی (11)
.... عهتای مهلا کهریم
لێکۆڵینهوهو ئهشکهنجهو ژێرزهمینهکه
ههر کهسێکی تازه
بهاتایه دوای پرسیارو خواسیارو دوای دیاریکردنی جێگای تهنیشت سهتڵی
میزهکه، دهستیان دهکرد به باسی ژێرزهمینهکه: ئای کاکه! بهخوا
لێره ئیعترافت پێدهکهن، تۆ نازانیت ژێرزهمینهکه چۆنه! پهنجا
قادرمهیه بۆ خوارهوه، ئێره سهربازییه، بهخوا هاوار هاوار نهکهیت
ههر دهتکوژن، دهڵێن ئهمه دیاره زۆر بههێزه. ههندێکی دیکهش
دڵخۆشییان دهدایتهوهو دهیان ووت: خهمت نهبێت، ئێره زۆر له سلێمانی
باشتره! ئهمان چونکه سهربازن هاوارو دادو فریادو پاڕانهوه کاریان
تێدهکات، تا دهتوانیت هاواربکهو بپاڕێرهوه به فشه! دهزانم له
سلێمانی عهیبه هاوار بکهیت بهڵام لێره وا نهکهیت ئهوه ههر
دهتکوژن! ئیتر دهکهوتیته ناو دهریایهکی ترس و دڵهڕاوکهوه.
بۆ بهیانی کهوتنه
ناو خوێندنهوه، ههر که گوێم لهناوی خۆم بوو زۆر ترسام، شپرزام،
جهماعهت ووتیان کهمێک ئاو بخۆرهوه. دوای ئهوه دهرگاکه کرایهوه
چومه دهرهوه، سهربازێک ڕاوهستابوو ووتی: چاوت ببهسته. چوم چاوی خۆمم
بهست. پێشتر لهژورهوه پێیان ووتم که چویت چاوت ببهستیت به شتێکی
گهوره چاوت ببهسته؛ ئهوه باشتره ههم بۆ لێدان کهمتر ئازار به
سهرت دهگات و ههم ئهگهر بشبورێیتهوه ئاو دهکهن بهسهرتدا و زیاتر
ئاو ههڵدهمژێت. من به درۆ نهمدهزانی خۆم ببورێنمهوه، کاوه لهوهدا
کارامه بوو! منیش بهپێی ئهو ئامۆژگارییه گهڕام تا کێشێکی گهورهی
کوردهواریم دۆزییهوه؛ چاوی خۆمم پێبهست، تا بڵێیت ڕهش و نهرم و قورس
بوو. بهگوێرهی قسهی کابرایهکی پیر که بهپاڵ کردیانه ژورهوه و ههر
خهمی كێشهکهی بوو، ئهو جۆره کێشانه ئهو کاته بایی بیست وپێنج
دینار بوون؛ لهکاتێکدا کرێ ئۆتۆمۆبێلی سلێمانی-بهغا ئهو دهمه
دینارونیوێک بوو! ئهو کێشانه شایستهی پیاوماقوڵ و پیاوی پیاوانه بوون!
وهکو شهمهنهفهر
دهستیان پێگرتین به شانی یهک و بردینیان تا گهیشتینه قادرمهکان.
ئهرێ وهڵڵا بهرهو ژێرزهمینهکهیه، به قاچ قادرمهکانم ژمارد تهنها
چوارده قادرمه بوون بۆ خوارهوه. لهوێش له شوێنێک دایانناین که به
مهزهنده له هۆڵێکی گهوره دهچوو. بهههرچواردهوری هۆڵهکهدا ڕوهو
دیوارهکه بهڕیز دایان نیشاندین.
کۆمهڵێک سهربازی
لێبوو دهستیان کرد به پرسیاری سهرپێی و سهره مقهست: شهق و زلله و
لهققه، دهگهیشتنه ههرکهس دهیان پرسی بهڕۆژویت؟ چونکه ئهو کاته
ڕهمهزان بوو! گوێم لێ بوو ههموان یان زۆربهیان دهیانووت بهڵێ
بهڕۆژوین بۆ ئهوهی له سهره مقهست بهدوور بن! ئهم برا
عهرهبانهمان زۆر موسوڵمانن، بۆیه ئێمه فهلاقه دهکهن تا خوا لێیان
ڕازی ببێت؛ چونکه کورد ئاگر پهرست و مارکسی و کافرن! پرسیاری دووهم
ئهوه بوو ئایا ئیعتراف دهکهیت؟ ههمووی دهیووت بهڵێ، چونکه ئهگهر
بتوتایه نهخێر، ههر لهوێدا بهبێ ههق و حساب تێری دهکوتایت و به
لێکۆڵینهوهش حساب نهبوو. چونکه لیژنهی لێکۆڵینهوه کۆمهڵێک
ئهفسهربوون و هێشتا نههاتبوون، بهگوێرهی ئهزمونی کۆنهکان. ئهم
سهبازانه جهللاد بوون و بۆ کارئاسانی خۆیان حهزیان دهکرد ههموو
ئیعتراف بکهین؛ بۆ ئهوهی ئهوان کهمتر ماندوو ببن به لێدان و
ئهشکهنجهدانهوه.
سهره گهیشته سهر
من، ووتی بهڕۆژویت؟ متقم نهکرد، ووتی ئیعتراف دهکهیت؟ ووتم بهڵێ من
ههر له سلێمانی ئیعترافم کردووه. ووتی: زۆر باشششه! پرسیاری سێههمیشم
زیاد کرد ووتی: تۆ سهربازیت؟ ووتم نهخێر. هاوڕێکهی لهولاوه ووتی
موخهڕیبه! ووتم نهخێر من قوتابیم، ووتیان ئهی ئهو کراسه سهربازییه
چییه لهبهرتدا؟ ئیتر چیرۆکی کراسه میراتییهکهم بۆ گێڕانهوه، ووتی
قهیناکات.
نازانم ئهو کاته
چۆن تێپهڕبوو، چۆن گوزهرانێک بوو. لهپڕ گوێم له تهپهی پێی چهند
کهسێک بوو له قادرمهکان هاتنه خوارهوه. سهربازهکان کڕ بوون،
هۆڵهکه هێمن بوهوه، دوای ئهوه گوێم له تهقهی پێی سهرباز بوو له
سڵاوی سهربازیدا به قاچ و بێگومان دهستیشی لهگهڵ بووه! بهم جۆره
زانیم که ئهوانهی هاتنه خوارهوه ئهفسهرن و ههر ئێستا لێکۆڵینهوه
دهست پێدهکات.
چهند کهسێک
بانگکراو بۆڕهو قیڕه بهرزبوهوه. من ههر گوێ قوڵاخ بووم بۆ ناوی خۆم؛
ههر ئێستا سهرهی منیش دێت. بهڵێ سهره گهیشته سهر من.
پهلیان گرتم و
بردمیانه ژورێک، لهوێ سهرپێی دوو قسهیان لێپرسیم. دڵنیا بووم
وهڵامهکهی ههرچییهک بێت ئهنجامهکهی ههر لێدانه. ووتم: له
سلێمانی چیم ووتووه ههر ئهوه ڕاستهو ئهوه دهزانم. به دهنگێکی
فهرمانی جهللادانهوه قیڕاندی: جلهکانت داکهنه! دهی دایکهنه،
بهنابهدڵێکهوه یهک دوو قۆپچهی کراسهکهم کردهوه، لهڕاستیدا من
کاتم دهکوشت بهڵام کاتێکم زانی یهکێک لهجهللادهکان دهستی دایه
کراسهکهم و لایهکی دادڕییهخوارهوه، لهوهدهچوو ئهفسهرهکان به
ئیشارهت پێی بڵێن. منیش ناچار شهرواڵ و ههموو پارچهکانی دیکهم
داکهند. دهستیان کرد به پێکهنین پێم بۆ ووره ڕوخاندن و کهرامهت
شکاندن و سۆندهکانی دهستیان دههێنا به ناو گهڵمدا.
دوای ئهوهی به پێی
ئیشارهتێک که من چاوم لێنهبوو بهڵام ههستم پێدهکرد دهستیان کرد به
لێدانی قاچ و قولم به سۆنده. چونکه که ڕوتیانکردمهوه بینییان که
پشتم یهک پارچه برین و قهتماغهیه.
لێره ههندێک شت
لهگهڵ ئهمنی سلێمانی جیاواز بوو:
1.
ههتا ڕوت
و قوتیان نهکردیتایهتهوهو ههموو سهرتاپای لهشیان نهپشکنیتایه
لێیان نهدهدایت.
2.
دوای
سهیرکردنی لهشت، ئهگهر پشتت زۆرتر برینداربوایه له قاچ و قول و
ناوقهد بهرهوخواریان دهدایت و ئهگهر قاچ و قولت زیاتر بریندار بوایه
به پێچهوانهوه.
3.
لێدان
تهنها به سۆنده بوو؛ سۆندهش جۆری ڕهق و نهرمی ههبوو، ههندێکیان
وهک به چهقۆ ڕیشاڵ ڕیشاڵ کرابن وابوو، لهکاتی لێداندا ههموو لهشی
زیندانییهکهی هێڵ هێڵی خوێن دهکرد.
4.
ئهوانهی
لێکۆڵینهوهیان لهگهڵ دهکردیت ئهفسهری سوپا بوون و ئهوانهش که
جهللاد بوون سهرباز بوون.
5.
ڕۆژی
ههینی و پشوی فهرمی و پشوی سوپا کهس بانگ نهدهکرا بۆ لێکۆڵینهوهو
دهوام نهبوو. به پێچهوانهی ئهمنی سلێمانییهوه که، بهتایبهت بۆ
من، وهک خێڵهکێتی وابوو؛ ههرکات ئارهزویان بکردایه دههاتنه وێزهت.
6.
کهسێک
تهنها سێ و چوار ڕۆژ جارێک سهرهی بهردهکهوت بانگ بکرێت.
7.
خواردنی
ئێره قهسعهی عهسکهری بوو، دهیانکرده تهشتی گهورهی جل شتنهوه و
دهیاندایه دهست ئێشكگرهکان تا بۆمان بهێننه ژورهوه. بهیانیان شیرو
شۆرباو چێشتهنگاو کهمێک پهنیر یان میوهیان دهداینێ، ئهگهرچی
میوهکه ئهوهنده کهم بوو ههندێک جار یهک هێشو ترێ دهدرا بۆ سی و
پێنج کهس!
8.
خواردنی
نیوهڕوان برنج بوو که شلهی کرا بوو بهسهردا؛ لهو ماوهیهدا که من
لهوێ بووم هیچ عهیبێکی نهبوو، ههمان خواردنی سوپا بوو، به پێی
بهرنامهی ههفتانه گۆشتی ئاژهڵ و مریشکی تێدا بوو. ئهگهر چی له
یادداشتی هاوڕێیانی دیکهدا بینیومه که نوسیویانه خواردنهکه ههندێک
جار تایتی تێدهکرا، لهکاتی ئێمهدا هیچ شتێکی خراپ له خواردندا بهدی
نهکرا.
دوای لێدانێکی باش
لهپڕ پهڕۆکه یان ڕاستتر بڵێین کێش و مشکییهکه! کهوته خوارهوه،
چاوم به مێزێک و کهسهکانی بهرانبهرم کهوت دانیشتبون و سهربازهکان
لهم لاو ئهولامهوه بوون. ڕێک بهو جۆره بوون که تهسهورم کردبوو،
بهڵام نهمدهوێرا باش سهیریان بکهم، یهکسهر سهربازه جهللادهکه
چاومی بهستهوه، بهڵام چۆن بهستنێک ئهم جاره به پلایسیش
نهدهکرایهوه!
له ڕێگای کهرکوک
کاوه پێی ووتم که ههرچی خۆبوراندنهوهی بووه ههمووی فشهبووه و
لهقهست خۆی والێکردووه. منیش ویستم وابکهم بهڵام ههرچهنده ههوڵمدا
نهمتوانی بهدرۆ خۆم بکهم به بوراوه.
کاتێک له لێدانم
ماندوو بوون وازیان لێهێنام و هێنامیانهوه بۆ هۆڵهکه. لهوێ جلهکانیان
دایهوه دهستم و ووتیان لهبهریان بکهرهوه. دوای کهمێک چاوهڕوانی
بۆ کۆکردنهوهمان بهههمان شێوهی پێشوو ڕایانکێشاینهوه بۆ ژورهکان.
لهڕێگا ههستم به
دڵنیایی و شانازی دهکرد و زۆر وورهم بهرز بوو. لهدڵی خۆمدا دهمووت:
ئائهمهیه ئهو ههیئهیهی که لێی تۆقیبووم؟ ئهوه بوو ژێرزهمینه
ئهفسوناوییه قوڵهکه!؟ جا سۆنده چییه خۆ کێبڵ و دارو تێڵا ههر
نییه؟
کاژێرهکهی ههیئهی تازهو یاری محێبس
لێره ههر کهسێکی
تازه بهاتایهته ژورهوه زیندانییهکان بۆ گاڵتهو سوعبهت لێیان
دهپرسی کاتژمێر چهنده؟ ئهویش دیاره دهیووت: وهڵڵا من کاژێرهکهیان
لێسهندوم! بۆ ئێوه کاژێرتان پێیه؟ بهمهش جهماعهت دهیاندایه هاڕهی
پێکهنین. پرسیاری دووهمیش ئهوه بوو دهیانپرسی توخوا پهنجا فلست
پێیه؟ ئهگهر گیرفانهکانی بگهڕایه، جارێکی دیکه دهیهێنانهوه
پێکهنین.
ئهم بهزمه بهبێ
شتی سهرسوڕهێنهر تێنهپهڕی! جارێک کابرایهکی پیر هاتبووه ژورهوه
کاژێرهکهی باش شاردبوهوه و سهربازهکان نهیاندۆزیبوهوه! ئهم
ڕوداوه بوو بوو به شتێکی خۆش بۆ خۆمان و ژورهکانی دراوسێمان که ژوری
ژماره یهک و ژماره سێ بوون. ژوری یهک لهدهسته ڕاستهوهبوو ژوری
سێیش لهدهسته چهپهوه. ههرکات بیانویستایه بزانن کاژێر چهنده،
لهسهر ئهوه ڕێککهوتبوین که کاژێر چهند بێت ئهوهنده جار بۆکس
بدهین به دیوارهکاندا. دوایی لهڕێگای ئێشکگرهکانهوه لهسهر ئهوهش
ڕێککهوتین که بۆ نیو کاژێر قوتویهکی بهتاڵی پهنیر بکێشین به
دیوارهکهدا! چونکه دهنگی تهقهکهی جیاواز بوو. ئهوهی ئهم
دیمهنهی ئهوهندهی دیکه کاریکاتێری کردبوو کابرایهکی دهۆکی بوو! ئهم
کابرایه پیاوێکی قهڵهوی قسهخۆش بوو، به شێوهیهکی گشتی پیاوی چاک
بوو. دهی ووت که فهرماندهی کهرتی جهیشی شهعبی بوهو یهکێک له
نهفهرهکانی زمانی لێداوه که گوایه ووتویهتی ههرکات پێشمهرگهتان
بینی تهقهی لێمهکهن! یهکهم جار که هاته ژورهوه ووتی: کهس ههیه
لێره به چوارکهس له ئهشکهنجه بیهێننهوه؟ ووتیان بۆ؟ ووتی ئهز
هۆسامه! بهڕاستی به پێچهوانهی زۆربهی بادینییهکانی دیکهوه لێدانی
زۆر بوو. زۆریان ههر زوو ئیعترافیان کردبو که پارتین! و لهلایهکی
دیکهشهوه پارتی حیزبێکی کۆن و نهریتی بوو، لهلای بهعس ئهو
مهترسییهی کۆمهڵهی نهبوو؛ که وهک تهوژمێکی بههێزو نوێ و
شۆڕشگێڕانه سهری ههڵدابوو. ئهو پیاوه چونکه قهڵهو بوو که بۆکسی
له دیوارهکهدهدا دهت ووت ههر ئێسته دیوارهکه دهڕوخێت! لهو
کاتهدا ههردوو گوپی پڕ دهکرد لهههواو مهچهکی دهت ووت پیکی کۆنکرێت
شکاندنه!
کابرایهکی
بهتهمهنی شارهزورییان به پاڵ کرده ژورهوه، ههمان پرسیاره
ڕۆتینییهکانیان لێکرد، کهچی کاتێکمان زانی تهزبیحێک و پهنجا فلسییهکی
دهرهێنا. ووتمان چۆن لێیان نهسهندویت؟ ووتی: کوڕهکانم من ئهوهنده
ههژار نیم، شهرواڵهکهم لهناوهوه گیرفانی دفنی ههیه! کهلێمان پرسی
بۆ گیراویت ووتی: بهخوا بههیوابووم فهوجی جاشم بۆدهربچێت، له سهید
سادقهوه به نامهیهکهوه ناردمیان بۆ سلێمانی کهچی ئهوهتا لێره
خۆم دهبینمهوه!
ئهو پهنجا فلسییه
یارییهکی خۆشی بۆ هێناینه کایهوه، بهشهو چی بکهین و چۆن کاتمان
لێبڕوات؟ ئادهی وهرن دوو کهس پهتویهک بگرن؛ یاری محێبس دهکهین!
یاری محێبس چییه؟ ئهم پرسیاره لهلای من و چهندههای وهک من سهری
ههڵدا، چونکه یهکهمجار بوو ئهو ووشهیه ببیستین و ئهو یارییه
ببینین.
زیندانییهکان بوون
به دوو تیپ؛ تیپێکیان پیاوه قهڵهوه دهۆکییهکه سهرپهرشتی دهکردو
تیپهکهی تریش کابرایهکی ههولێری. ئهم دوو پیاوه ههردوکیان نهک
ههر شارهزای یارییهکه بوون بهڵکو دهت ووت ئهمانه دوکتۆرایان له
دهرونناسیدا ههیه ئهوهنده شارهزای ناو دهرونی مرۆڤ بوون و به
سهیرێکی چاوو دهستی بهرانبهرهکهیان دهیانزانی له دهستی کێدایه.
پهتووه بۆریان
دهدا بهسهر گروپێکمانداو لهژێرهوه ههموو دهستهکان ئاوێزانی یهکتر
دهبوون ههتا پهنجا فلسییهکه لهدهستی یهکێکدا دهشارایهوه. دوای
ئهوه ههموو به دهستی نوقاوهوه بهرانبهر یهک دادهنیشتین و که
له دهستی یهکێکدا دهگیرا دهبوو به پێکهنین و خۆشی و تا بڵێیت
یارییهکی خۆش بوو. ههتا ئهو ماوهیهی که من له ههیئهی تازه بووم،
پێش ئهوهی بمبهن بۆ ههیئهی کۆن، ههموو شهوێک ئهم یارییه دهکرا.
چما شامی
شوتییه!؟
دوو برادهری
گهرمیانی لێ بوو سهری زمان و بنی زمانیان شامی بوو. ئێستا شامی
پێگهیشتووه! بهخوا شامی لای خۆمان بهلهزهته و لهم قسهو باسانهو
منیش له دڵی خۆمدا دهم ووت: خۆزگه نهمردمایهو یهک جار شامییهکم
بخواردایه! نهمدهزانی که شامی شوتییه!
بهیهک
قاچیش ههر دهڕۆم
لهو سهردهمهدا بۆ
وهرگرتنی کهسێک له ڕیزی پێشمهرگایهتیدا داوای تهزکییهی
ڕێکخستنهکانی ناو شاریان لێدهکرد. ئهگهر کهسێک تهزکییهی پێنهبوایه
دهیان ووت که گوایه تاقی دهکهنهوه! تاقیکردنهوهش ئهگهر بهم
جۆره بووبێت ئهوا بهداخهوه نهزانانهبووه. نارنجۆکێک بدهیته دهست
مێردمناڵێکی مهشق نهکردوو که بچێت له ناوشار فڕێی بداته ناو
ئۆتۆمۆبێلێکی سهربازی یان ههر ئۆتۆمۆبێلێکی دیکهی پیاوانی ڕژێم و
ئهگهر لهوهدا سهرکهوتو بوو ئهوا به پێشمهرگه وهری دهگرن!
من زۆر جار ئهم
نهریته ههڵهیهم بیستبوو، بهڵام باوهڕم نهدهکردو به پڕوپاگهندهی
دوژمنانم دهزانی. لێره کوڕێکم بینی که قاچێکی لهبندا پهڕیبوو. ووتی:
نارنجۆکێکم له گیرفاندا بوو له ئهسحابه سپی ویستم ههڵی بدهم بۆ
ئۆتۆمۆبێلهکهی جهماعهتی موحسین، بهڵام لهکاتی دهرکردنی
ئهڵقهکهیدا گیرایه گیرفانهکهم و بهخۆمدا تهقییهوه! ئهم ڕوداوه
بووبوه هۆی پهڕینی قاچی ڕاستی.
بینینی ئهو کوڕه
ئهگهری ئهو جۆره تاقیکردنهوهیهی لهلا زیاد کردم، ئهگهرچی
بهتهواوی دڵنیا نهبووم که ههروا بۆ تاقیکردنهوه بووه یان نا!
دهیووت که له
نهخۆشخانهی فریاگوزاری سلێمانی چارهسهری باشی بۆکراوهو پزیشک و
کارمهندانی ئهوێ زۆر یارمهتیان داوه.
ئهم کوڕه زۆر ووریا
و بهغیرهت بوو، به یهک قاچهوهو بهبێ چێوشهق و گۆچان و دار ڕای
دهکرد بۆ سهرئاوو دههاتهوهو پێویستی به یارمهتی ودهستگرتنی کهس
نهبوو! چونکه لهسهر یهک قاچ ڕایدهکرد زۆر تیژڕهو بوو، خهڵک ئیرهیی
پێدهبرد. گهر پێیان بوتیایه با بچینه ژێر باڵت، زهردهخهنهیهکی
دهگرت و دهی ووت: سوپاس پێویست ناکات!
تێبینی:
تکا
دهکهم له ههر کهس لهوانهی ئهڵقهکانی ئهم بابهته دهخوێننهوه و
شتێکی ئهو ڕۆژگارهیان دێتهوه یاد، یان ناویان هاتووه، یان شاهیدی ئهو
ڕۆژانهن لهگهڵ من؛ ههر تێبینییهک یان ڕاستکردنهوهیهک یان کهم یان
زیاد و پێوهلکاندنێکیان بهدیکرد بهو ناونیشانه ئهلهکترۆنیانهی
خوارهوه پهیوهندیم پێوهبکهن تا ڕاستیان بکهمهوه، من زۆر مهمنون
دهبم.
parsendow@hotmail. com
www. knowledgesource.
tk
00447754878293 Mobile |