مۆته‌كه‌ی تیرۆر و ئه‌ركی ده‌سه‌ڵات فه‌ره‌یدون حه‌مه‌ڕه‌شید

 سویسرا

تیرۆری سیاسی ئه‌گه‌رچی مێژوویه‌كی دوورو درێژی هه‌یه‌ به‌ڵام دوای ڕووداوی 11 ی سێپته‌مبه‌ر و هێنانه‌خواره‌وه‌ی دووتاوه‌ره‌به‌رزه‌كه‌ی سه‌نته‌ری بازرگانی جیهانی له‌مانهاتن پانتایه‌كی به‌رفراوانتری به‌خۆیه‌وه‌دی. بۆئێمه‌واته‌كۆمه‌ڵگای كوردی پێش 11ی سێپته‌مبه‌رو له‌درێژه‌ی مێژووی سیانزه‌ساڵه‌ی دوای ڕاپه‌ڕین به‌هۆی هه‌لومه‌رجی ناوچه‌یی و ناله‌باری باری ئابووری. ده‌ورانی تاڵ ونه‌گریسی شه‌ڕی ناوخۆ. نه‌بوونی گووتاری خۆساخكردنه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی كوردی. له‌ته‌كیشیداموجامه‌له‌كردنی بزوتنه‌وه‌ جۆراوجۆره‌كانی ئه‌م ڕه‌ووتانه‌. هه‌رهه‌مووئه‌م فاكته‌رانه‌بونه‌ زه‌مینه‌سازی بۆ گه‌راكردنی مۆته‌كه‌ی تیرۆر له‌ سه‌ردڵ وجه‌سته‌ی كۆمه‌ڵگای كوردی تیرۆرێك كه‌سیخناخ بێت له‌ئایدۆلۆژیای ئاین. كاتێك كۆمه‌ڵگا گۆێبیستی دانپێدانانی تاوانه‌كانی گروپه‌كه‌ی شێخ زاناویاوه‌رانی ده‌بن له‌شاشه‌ی ته‌له‌فزێۆنه‌كانه‌وه‌ وێنه‌ی سه‌ربڕینی هاووڵاتیانی بێگوناح به‌قه‌مه‌تیژو كوله‌كانی ده‌ستی فه‌ریق وكاروخ و ئه‌ژی و نا دلێر ده‌بینن. له‌كۆمه‌ڵگای داخراوتابو وحه‌رامكراوله‌هه‌مووحه‌زوخۆشیه‌كان له‌ژێرهه‌ژمونی كلتوروئایدۆلۆژیای سه‌پاودۆگمادا. له‌ناوه‌ وه‌ی خێزانی شه‌رمن وكه‌پتكراو له‌غه‌ریزه‌وته‌نانه‌ت له‌ڕاستی وتنی خۆشه‌ویستن. به‌ڕێگه‌ی هه‌مان ئایدۆلۆژیای دۆگماوه‌ وێنه‌ی سێكسی ئه‌بینێت وباس له‌جۆره‌كانی سێكس كردن

وهۆمۆسێكسوال ده‌بیستن. ئیتر له‌ئه‌وپه‌ڕی شۆك وتێڕامانێكی قوڵه‌وه‌تاكه‌كانی كۆمه‌ڵگا به‌ڕاچڵه‌كینێكی پڕگوماناوی به‌ئاگادێنه‌وه‌. كه‌كاراكته‌روكه‌سانی وه‌ك شێخ زانای فاسیدوتاسه‌رمۆخ دڕنده‌ له‌به‌رگ وكاراكته‌ری شاراوه‌ له‌حه‌ره‌می زانكۆ و ناوڕیزه‌ نوێژه‌كانی مزگه‌وته‌كان. . ناوئه‌فسه‌رانی به‌ناوئاسایشی سه‌روماڵی هاوڵاتیان. . سۆپه‌رماركێت وسایه‌ق تاكسیه‌كان وته‌واوی تاك وخێزانی كۆمه‌ڵگای كوردیداده‌بینن كه‌ بۆچه‌ندین نهێنی وه‌حشتناكترخۆیان مه‌ڵاسدابێت. له‌كاتێكدانزیكه‌ی نۆ ساڵه‌ئه‌م گروپه‌ به‌ته‌نیشت چه‌تری ده‌سه‌ڵات له‌هه‌ولێری دێرین و پایته‌ختی هه‌رێم وبه‌ناو ناوه‌ندی ده‌سه‌ڵاتدا. به‌ناوی ئاین وخوداپه‌رستییه‌وه‌ قه‌سابخانه‌ بۆسه‌ربڕینی هاووڵاتیان وئیختسابكردنیان به‌ڕێخراوه‌كه‌ ده‌یان (سێ دێ) ی به‌دیكۆمێنتكراو شایه‌دی ئه‌و وه‌حشیگه‌ری ییه‌ كه‌به‌رامبه‌ر كۆمه‌ڵگایی كوردی كراوه‌ كه‌چیدی به‌هاكانی مرۆڤایه‌تی وئینساندۆستی پێچرایه‌وه‌و خرایه‌ژێرپێی جیهادی درۆینه‌وعه‌قڵی سه‌له‌فیه‌ت و به‌ناوپرۆسه‌ی به‌ئیسلامكردنی كۆمه‌ڵگاوه‌. . كوام كۆمه‌ڵگا. . . . ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌ی به‌درێژای مێژووی ئیسلام وسه‌رده‌می فتوحاته‌وه‌

هه‌ڵگری په‌یام وكلتوری ئیسلامی پێبڕاوه‌. لێره‌دامه‌ترسیدارترین جۆری تیرۆر ئه‌وه‌یه‌ كه‌بتوانێ ڕیشه‌ی خۆی له‌ناو پیاوانی ئاسایش دابكوتێ و بێسڵه‌مینه‌وه‌ كاربكات. بۆماوی نۆساڵ بێئاگایی و ده‌سته‌پاچه‌بوونی ده‌سه‌ڵات له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م گرووپانه‌ ئیترته‌نها گومان ودڵه‌ڕاو كێ بۆخۆی ئه‌بێته‌تاكه‌ڕێگه‌وشێوازی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ لای تاك وهاووڵاتیانی ئاسایی بۆ ده‌ربازبوون له‌سه‌ربڕین وئه‌تككردن به‌كامێراشاراوه‌كانی ئه‌وچنگه‌ڕه‌شانه‌ونه‌كه‌وتنه‌ناو ته‌پكه‌وتۆڕه‌كانیان. . له‌دوای ڕاپه‌ڕین وده‌سه‌ڵاتی كوریدائه‌م گروپانه‌ به‌شێوازی دی. له‌مێژوی كورتی سیانزه‌ساڵه‌دا وجودیان هه‌بووه‌ هه‌رله‌هێرش و هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌ئارایشتگاكانی ژنان و شوێنه‌مه‌ده‌نی وگه‌شتوگوزاریه‌كان وفرۆشگاكانی مه‌ی. تا قه‌سابیكردنی ده‌یان پێشمه‌رگه‌ی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له‌گوندی خێڵی حه‌مه‌و ناوچه‌كانی هه‌ڵه‌بجه‌و هه‌ورامان یان دژایه‌تیكردنی نووسه‌ران و ڕوناكبیران. تا

 هه‌ڵكوتاندنه‌سه‌ر ماڵی كاك دكتۆربه‌رهه‌م به‌مه‌به‌ستی شكاندنی هه‌ژمون وهه‌ره‌می ده‌سه‌ڵاتی ناسونالیزمی كوردی وسه‌ره‌تاكانی ئه‌زموونی عه‌لمانیه‌ت له‌كوردستان. دژایه‌تیكردنی به‌رچاوی شاعیری نوێخواز كاك شێركۆبێكه‌س. زۆركاری قێزه‌وه‌نی تركه‌لێره‌ بواری باسكردنیان نابێت. هه‌موو ئه‌م تووندوتیژیانه‌و تیرۆركردنی لێره‌وله‌وێی دوای ڕاپه‌ڕین باكگراوه‌ندی سه‌رپێخستن وته‌یاركردنی جۆره‌هاباندی چنگ ڕه‌شی وه‌ك گروپه‌كه‌ی شێخ زانایه‌. كه‌ده‌سه‌ڵاتی كوردی بێوه‌ڵام وده‌سته‌پاچه‌بووه‌. كاری بۆگۆڕینو نوێبوونه‌وه‌ی گووتاری خۆی نه‌كردووه‌ ئه‌گه‌رچی له‌جه‌وهه‌رداهاوڕاو كۆك نیه‌له‌گه‌ڵ عه‌قڵی سه‌له‌فیه‌ت وتوندڕه‌وی به‌ڵام به‌شه‌رم موجامه‌له‌وه‌ به‌ره‌نگاربووه‌ته‌وه‌ یاساوپلانێكی بۆی نه‌بووه‌. ئه‌مڕۆبه‌وفاكته‌

رانه‌ی جووڵه‌وكاره‌كانیان له‌به‌رامبه‌رخه‌ڵكی كوردستان به‌وپه‌ڕی دڕه‌نده‌ی گه‌یشتوه‌. هاوكێشه‌سیاسه‌كانی ناوچه‌ی وجیهان له‌به‌رژه‌وه‌ندیان نیه‌. ده‌بێت ده‌سه‌ڵات به‌شێوه‌ی كاراوخێرا

گۆڕان وپێداچوونه‌وه‌ له‌خوێندنه‌وه‌ی گووتاری ئه‌مڕۆی سیاسی خۆیدا به‌هه‌ندوه‌رگرێت. سنورێك بۆپاراستنی هاووڵاتیان و سه‌ره‌ڕۆیه‌كانی ئه‌م هزرو بیركردنه‌وانه‌دابنێت له‌به‌رگی موجامه‌له‌و مامه‌ حه‌مه‌یكردن خۆی قوتاربكات كاتێكیش ده‌سه‌ڵات له‌كه‌ناڵه‌جیاوازه‌سه‌ربه‌خۆو ناسه‌ربه‌خۆكانی خۆیه‌وه‌بانگه‌شه‌ی ده‌ستپێكی سیسته‌می عه‌لمانی وكۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی ده‌كات ئه‌گه‌رڕاشكاوانه‌به‌گیانی ڕه‌خنه‌ی بونیاتنه‌رانه‌وه‌لێیبڕوانین ڕاست ناكات چونكه‌له‌كوردستان و له‌شه‌قامه‌م وكۆڵانه‌كانی ئه‌و پایته‌خت و شاره‌ی بانده‌كه‌ی شێخ زانا خه‌ڵتانی خوێنی كرد. له‌بۆنه‌ئاینیه‌جۆراوجۆره‌كاندا به‌ده‌یان مه‌راسیمی ئاینی سازده‌كرێ وشیرینی ئه‌به‌خشرێته‌وه‌. له‌وتاری مزگه‌وته‌كان ئه‌وه‌نده‌ی باس له‌ده‌مارگیری ئاین و تووندوتیژی ده‌كرێت باس له‌ته‌ساموحی نێوان ئاینه‌كان وكێشه‌ نه‌ته‌وه‌ی و هه‌نوكه‌یه‌كانی كۆمه‌ڵگا ناكرێت. ئه‌وه‌نده‌ی هێرش ده‌كرێته‌ سه‌رمافه‌كانی تاك وده‌سه‌ڵات و به‌هانه‌ته‌وه‌ی ومرۆڤایه‌تیه‌كان ئه‌وه‌نده‌ باس له‌گیانی پێكه‌وه‌ ژیانی كۆمه‌ڵگانه‌كراوه‌ تائێستاكانێ ده‌سه‌ڵاتی كوردی نه‌یتوانیوه‌ مزگه‌وت بكاته‌وه‌به‌ په‌رستگای

 خوداپه‌رستی بۆ گرێدانی په‌یوه‌ندی نێوان تاكی باوه‌ڕداروخودای خۆی. . كاری بۆئه‌وه‌نه‌كردووه‌ چیتر مزگه‌وت نه‌كرێته‌جێگه‌وڕێگه‌ی بڵاوكردنه‌وه‌ی عه‌قلی سه‌له‌فیه‌ت وگۆشكردنی شێخ زاناكان. پیرۆزی مزگه‌و تی وه‌ك په‌رستگایه‌ك بۆدۆخی سروشتی خۆی نه‌گه‌ڕاندۆته‌وه‌. لێپێچینه‌وه‌ی نه‌كردوه‌ له‌مامۆستایانێك كه‌كلاسه‌كانی قوتابخانه‌ی قۆستۆته‌وه‌ بۆ وتنه‌وه‌ی ده‌رسی دینی و بڵاوكردنه‌ هزری سه‌له‌فیه‌ت له‌به‌لاڕێدابردنی خوێندكاران و تێكوپێكدانی پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌. . كردنی خۆێندنگا به‌حوجره‌كانی تالیبان و ئه‌لقعیده‌ وخاڵیكردنه‌وه‌ی په‌روه‌رده‌ له‌زانست ومه‌عریفه‌. . بۆیه‌ده‌بێت ده‌سه‌ڵات پێش ترس وگومانه‌كانی خه‌لًَكی كوردستان درك به‌له‌ناوبردن و به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی ئه‌م ڕه‌ووت وبیركردنه‌وانه‌

بگرێت. گووتاری سیاسی خۆی سه‌رده‌میانه‌ نوێ كاته‌وه‌ تاچیتر ئاین نه‌خرێته‌خزمه‌ت مه‌رام وپیلانی نامرۆڤانه‌. ئاین له‌ڕێز و پیرۆزیه‌كانی بێبه‌هانه‌كرێت. . تاكی باوه‌ڕداریش

په‌یوه‌ندی خۆی وخودای خۆی ئازادانه‌موماره‌سه‌بكات. ئاین وه‌ك كاری شه‌خسی تاكه‌كانی كۆمه‌ڵگا ڕێزی لێبگیردرێت. ته‌واوی كۆمه‌ڵگاش له‌ژێر چه‌تری سیسته‌مێكی ئازادوكراوه‌و سكولاردا له‌شێوازی ژیان و ئاینی تایبه‌تیان به‌هره‌مه‌ندبن تا تیرۆروعه‌قڵی سه‌له‌فیه‌ت بۆهه‌تاهه‌تایه‌بخرێته‌ناوزبڵدانی مێژوو وه‌.

 Faraidun_73@hotmail. com

َ