مانیفیستی ئازادی و رۆشنبیرانی نه‌ته‌وه‌یی كورد.. هه‌ورامان

 

 ره‌نگه‌ كاتێ بیرمه‌ندی شۆرِشگێرِی كورد له‌ بناری كێوی ره‌ش- له‌ سلێمانی- به‌ ته‌مه‌نی بیست وحه‌وت ساڵییه‌وه‌- سه‌رقاڵی نووسینی كۆمه‌ڵێك یادداشتی سیاسی/ فیكری بوو. بیری له‌وه‌ نه‌كردبێته‌وه‌. كه‌ له‌ داهاتووێكی نێزیكدا. ره‌شه‌باكان له‌ یه‌كگرتنێكی ستراتژیكدا په‌لاماری ئه‌ده‌ن و به‌ر له‌ هه‌موو كارێك. گیانی خۆی ده‌كه‌نه‌ قوربانی فیكره‌ مه‌زنه‌كه‌ی. ره‌نگه‌ نیوه‌ شه‌وانێك كه‌ سه‌عیدی یه‌زدانپه‌نا- له‌ كاتێكدا چاوی له‌ رۆخساری كڵاشینكۆفه‌كه‌ی بووبێ و قه‌ڵه‌م له‌ ده‌ست له‌وته‌ متوومانه‌ی پاش كۆتایی هاتنی موعادیلاتی جیهانی دوو جه‌مسه‌ری و فه‌شه‌ل هێنانی سۆسیالیزمی سه‌ربازخانه‌یی و هه‌روه‌ها كۆتایی هاتنی شه‌رِی دوو داگیركه‌ری فارس وعه‌ره‌ب یادداشته‌كانی ئه‌نووسی. هه‌رگیز به‌ زه‌ینیدا نه‌هاتبێ. رۆژێك تێرِوانینه‌ قوڵ و هه‌مه‌لایه‌ن و زانستیانه‌كه‌ی نه‌قش ده‌به‌ستێ و نووسراوه‌كانی ناوی پیرۆزی مانیفیستی ئازادی له‌ خۆی ده‌گرێ.

 بێگومان ده‌ق/ نووسراوه‌/ وه‌ك كه‌له‌پوورێكی ره‌سه‌ن به‌ درێژایی مێژوو ده‌وری كاریگه‌ری له‌ ده‌رخستنی هه‌ویه‌ت/ شوناسی نه‌ته‌وه‌كاندا بووه‌. به‌ڵام كام ده‌ق/ كام و ئاسه‌واری فیكری/ فه‌لسه‌فی؟!

ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ی كه‌ عه‌قڵانیه‌ت/ واقیع بینی/ مافی مرۆڤ/ ئازادیخوازی ئاشتیخوازی و. . . هتد له‌ دووتۆی لاپه‌رِه‌كانیدا دیاره‌ و دوارۆژ وه‌ك چراییه‌ك كه‌رامه‌تی تاریكستان ده‌روخێنێ.

له‌ سۆنگه‌ێیكی تریشه‌وه‌. ئه‌وه‌ی راسته‌. نووسراوه‌ی هه‌ڵقوڵاو له‌ ناخی نیازه‌كانی كۆمه‌ڵگایه‌. كه‌ ده‌چێته‌ نێو دڵان و ماڵه‌كانی پێ روون ده‌بێته‌وه‌ و ده‌بێته‌ موژده‌ی ژیانی به‌خته‌وه‌رانه‌ی گه‌ل.

مانیفیستی ئازادی كه‌ بناغه‌ فیكری- سیاسییه‌كانی/ یه‌كیتی شۆرِشگێرِانی كوردستان ruk پێك ده‌هێنێ. له‌ توور و حه‌را دانه‌نووسراوه‌. به‌ڵكه‌ زاده‌ی بیر و هزری پێشمه‌رگه‌یه‌كی ئازادیپه‌ره‌ست. نیشمانپه‌روه‌ره‌. كه‌ هه‌لوه‌دای ئازادی و شادمانی نه‌ته‌وه‌كه‌ی بووه‌ و ئیلهامی له‌ نیازه‌كانی گه‌له‌كه‌ی وه‌رگرتووه‌. تا له‌ پێده‌شتی ئه‌هوه‌نی شۆرِشگێرِانه‌دا به‌ له‌ به‌رچاو گرتنی-ته‌نانه‌ت- واقعیه‌ته‌ تاڵه‌كانی كومه‌ڵگای كوردی. ئاسۆییه‌ك بۆ ئازادی نیشان بكات و له‌ سه‌روبه‌ندی مۆرید په‌روه‌ری سۆسیالیزمی چه‌واشه‌كراودا. پشت له‌ پشتیوانێكی وه‌همی كۆماری كوردستان و شۆرِشی ئه‌یلوول فرۆشی نه‌ته‌وه‌كه‌ی بكاتن و وردبینانه‌ هێزه‌ ئێرانییه‌كان پۆلیبه‌ندی بكات و ئینجا له‌ گه‌ڵ ره‌تكردنه‌وه‌ی كه‌لتووری"ئێرانچییه‌تی" به‌ ته‌ردیده‌وه‌ بۆ هاوكاری و هاوپه‌یمانی مه‌رجداری ئه‌وان برِوانێ و عاقڵانه‌ جه‌خت له‌ سه‌ر كوردستانیه‌ت و كوردستانیبوونی خه‌باتی نه‌ته‌وایه‌تی گه‌ل بكات و له‌م نێوانه‌شدا. ئه‌ژدیها سامناكه‌كه‌ی هه‌شتادونه‌وه‌ده‌كان- واته‌ سازمان موجاهدین خلق ایران- به‌ دژی گه‌لی بزانێ و هه‌ر چه‌شنه‌ هاوپه‌یمانی و دۆستییكیان به‌ درۆو پیلان و كه‌ڵه‌ك بزانێ و ئاورِ له‌ سه‌ر ماهیه‌تی شۆڤینیستی ئه‌وان بداته‌وه‌.

 سه‌عید یه‌زدانپه‌نا له‌ ته‌ئریخی بیست و هه‌شتی خه‌رمانانی ساڵی 2691 كوردی له‌ سلێمانی شه‌هید ده‌كرێ بۆ خۆی ده‌بێته‌ یه‌كه‌م قوربانی فیكره‌ كوردستانیه‌كه‌ی و گه‌ره‌نتی مانه‌وه‌ی فیكره‌ كوردییه‌كه‌ی به‌ خوێنه‌ سوور و رژاوه‌كه‌ی خۆی ده‌كات. شه‌هید سه‌عیدی یه‌زدانپه‌نا. له‌ سه‌رده‌می زاڵبوونی گووتاری چه‌پ و ره‌ونه‌قی بازاری ئێرانچیه‌تی و ئاواره‌یی پارته‌ كوردیه‌كانی رۆژهه‌ڵات به‌ بوَنه‌ی ته‌واو بوونی شه‌رِی داگیركه‌ران. بیر له‌ دارشتنی فیكر و تیوَرێك ده‌كاته‌وه‌. كه‌ چیتر لاوی كورد به‌ هه‌ست و سۆزی كوردایه‌تییه‌وه‌. بۆ شكانه‌وه‌ی ئاڵای دابه‌زیووی سور بیره‌كانی كه‌ رملین وپه‌كه‌ن نه‌بێته‌ قوربانی و مه‌نسوور حیكمه‌ت و قوتابییه‌كانی له‌وه‌ زیاتر كوردستان نه‌كه‌ن به‌ حه‌وش خه‌ڵوه‌تی خۆیان و رۆڵه‌ی كورد نه‌به‌نه‌ قوربانگاكانه‌وه‌.

 مانیفیستی ئازادی زاده‌یبیری رۆشنبیرێكی شۆرِشگێرِی كورده‌. و تا زه‌مان به‌ سه‌ریا ده‌گوزه‌رێ. زیاتر رۆخساری جوانی خۆی ده‌ر ئه‌خا. گه‌رچی نه‌یارانیشی له‌وانه‌یه‌ زۆر و بۆرتر بووبێتن.

 ئه‌ز ده‌بێژم. ئه‌گه‌ر له‌ بنه‌ماڵه‌ سونه‌تییه‌كانی كورده‌واریدا. قورئان و دیوانی حافزی شیرازی و دیوانی نالی وه‌ك سێ كتێبی پیرۆز داده‌نرێ و و ساڵێك جارێك ئاورِی لی نادرێته‌وه‌. "مانیفستی ئازادی" ده‌بێته‌ ئه‌و كتێبه‌ پیرۆزه‌. كه‌ پیرۆزییه‌كه‌ی له‌ خوێندنه‌وه‌ی به‌رده‌وامیدا یه‌. چونكه‌ دیوانی ئازادی-مانه‌.

 ئه‌مرۆ. ئه‌ركێكینه‌ته‌وه‌ییه‌ له‌ سه‌رشانی رۆشنبیرانی ناسۆنالیزمی كورد. كه‌ دێرِ به‌ دێرِی مانیفستی ئازادی-مان به‌ روانگه‌ییكی وردبینانه‌ و زانستی بخوێننه‌وه‌و راڤه‌ و ته‌فسیری بكه‌ن و تاكوو له‌ گه‌ڵ ئه‌نجامدانی ئه‌ركێكی نه‌ته‌وه‌یی. دارِێژه‌ری ئه‌ندیشه‌ی كوردستانی بوون و. . . به‌ كارنامه‌ و نووسراوه‌كانیه‌وه‌ به‌ نه‌وه‌ی ئێستا و نه‌وه‌كانی ئایه‌نده‌مان بناسێنن

 چونكه‌ ریساله‌ته‌ مێژوویی/ كۆمه‌ڵایه‌تی/ و سیاسییه‌كانی رووناكبیری نه‌ته‌وه‌ییه‌. ئاورِێكی جیدی له‌ ده‌قه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كان بداته‌وه‌ وه‌ك كه‌له‌پوورێكی مه‌زن شرۆڤه‌ی بكات و بانگه‌شه‌ی"ناسیۆنالیستیانه‌ی كورد یه‌كگرن" بكات.

 به‌و هیوایه‌ روَشنبیرانی نه‌ته‌وه‌یی و شۆرِشگێرِ به‌و قه‌ناعه‌ته‌ گه‌یشتبێتن. ته‌نیا فیكرێك ئه‌توانێ چلچرای ئازادیمان بێت كه‌:

1-          رِسكاوی كۆمه‌ڵگای كوردی بێ.

2-          ئاور ده‌یی و نه‌ گونجاو له‌ گه‌ڵ كه‌لتوور/ جوگرافیا/ و. . . هتد ئێمه‌ی كورد نه‌بێ.

3-          شه‌رعیه‌ت به‌ ناسیۆنالیزمی سه‌روه‌ر نه‌دات.

4-          فێری یه‌كتر كوشتن و. . . نه‌كات.