|
جیهاد له پێناوی چی دا؟ له پێناوی. . . !!! ... ساسان ده‌روێش –
هۆڵه‌‌ندا
له دوای داڕوخانی
ڕژێمی فاشی سه‌دام وئازادکردنی عێراق به‌گشتی. له ده‌ست زوڵم وزۆرداری
وکوشتن وبڕین وبرسێتی به‌تاک وکۆمه‌ڵ. به‌نه‌مانی سه‌دام ودام وده‌زگا
سه‌رکوت کاریه‌کانی. خه‌ڵکی عێراق ئاهێک به‌دڵوده‌روونی جه‌رگ
سووتاویانداهات و هه‌ل هه‌له‌ی مژدانه‌یان گه‌یانده‌شه‌هیده‌کانیان
به‌نه‌مانی دیکتاتۆرییه‌ت.
ئه‌م داڕووخانه‌ی
ڕژێم بووه هۆی لێک ترازاندن وبێ هوره‌ی وترسنۆکی ده‌ست وپێوه‌نده‌خوێن
ڕێژه‌که‌ی سه‌دام وخۆحه‌شاردانه‌وه‌یان له‌نێوڕیزه‌کانی خه‌ڵکدا. بۆ
ماوه‌یه‌ک چوونه قۆزاخه‌ی گۆشه‌گیریه‌وه. تاهه‌مووخه‌ڵکی عێراق به‌گشت
پارت وگروپه سیاسیه‌کانی له‌پاڵیانداگروپی سیاسی کوردی بڕیاری عێراقێکی
نوێ یان دابه‌گرتنه‌به‌ری گرتنه‌وه‌ی جڵه‌وی ده‌ست ڵات تاپێکهێنانی
هه‌ڵبژاردن ودابه‌ش کردنی حوکم ونووسینه‌وه‌ی ڕه‌ش نووسی ده‌ستوورێکی
هه‌میشه‌یی. پاشماوه‌ی ئه‌وڕژێمه‌بۆ گه‌ن ودڵ پڕ
له‌قینه‌که‌وتنه‌ئاژاوه‌نانه‌وه‌وئاشناکردنی ووشه‌ی تیرۆر. که‌بۆهیچ
عێراقیه‌ک ئه‌م ووشه‌یه‌هیچ نامۆنه‌بوو. وای لێ هات له ئاکامی
کاره‌قێزونه‌کانیان تیرۆربووبه‌به‌شێک له‌ناوهێنانی که‌ره‌سته‌کانی ناوماڵ
که‌به‌کارده‌هێنرێن. چونکه ڕه‌فتاره‌کانیان ڕۆژانه‌به‌کۆمه‌ڵێک
شه‌هیدوداڕووخانی شوێنه‌واره‌کان ته‌واوئه‌بوو. له‌هه‌موویان قێزونه‌تر
سه‌ربڕین بووه‌دوانمایش کردنی کاره‌تیرۆریستیه‌کانیان وڕاگه‌یاندنی
له‌ڕێگای تۆڕی ئینته‌رنێت وبڵاوکردنه‌وه‌ی. زیاتر خه‌ڵکی بێ زاروناڕه‌حه‌ت
کردبووبه‌وه‌ی ئه‌م کارانه‌یان له‌پێناوی خودایه‌وبه‌جیهادناویان ده‌برد.
که‌ڕۆژانه‌چه‌ندینیان ڵێ ده‌که‌وێته‌تۆڕی پیاوانی ئاسایش وپۆلیسی حکومه‌تی
نوێ ی عێراق به‌ڵام تانووسینی ئه‌م ووتاره‌م کۆتایان پێ نه‌هاتووه
. لێره‌وله‌وێ
له‌کاره‌کانیان به‌رده‌وامن. که‌به‌م دوایه‌ش ئاسه‌واری ئه‌م بۆگه‌نانه‌ش
گه‌یشته کوردستانی ئازادکراومان. له‌پاشماوه‌ی ئه‌وگروپه‌سه‌رلێ شێواوه‌ی
که‌له‌ته‌وێڵه‌وبیاره‌بوون. یه‌کێتی نیشتیمانی کوردستان به‌هاوکاری
هێزه‌کانی هاوپه‌یمانان. به‌ده‌ستێکی پۆڵاین هه‌ڵیان بڕین وته‌فروتونایان
کردن وشوێنه‌کانیان پێ به‌جێ هێشتن و په‌ره‌وازه‌یان کردن. تاک
وته‌رالێره‌وله‌وێ وه‌ک تۆڕێکی نهێنی له‌ناوڕیزه‌کانی خه‌ڵک وحکومه‌تی
هه‌رێمداکاریان ده‌کرد بۆ ئاماده‌باشی گه‌وره‌ترین زه‌ره‌رووزیان
له‌حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان وپارته‌سیاسیه‌کان بده‌ن که‌دیاری ترینیان
کاره‌ساتی 1ی شوبات بوو. برینێکه ئێستاش خوێنی لێ ئه‌چۆڕێ وبه‌دوایدا
زنجیره‌یه‌ک کاره‌ساتی تری خوێناوی دڵ ته‌زێن بوو. تیرۆریستان که‌وتنه‌تۆڕی
ئاسایش وپیاوانی پۆلیسی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان. نابێ ئه‌ودڵسۆزیه‌یان
له‌یادبکرێ وئه‌م ئازایه‌تیان له‌به‌رچانه‌گیرێت. ڕاسته‌دره‌نگ
که‌وتنه‌ده‌ستیان به‌ڵام ده‌بێ نائارامی کورستان ومل ملانێی حیزبایه‌تی
وشه‌ڕی ناوخۆولیک ترازاندنی کورد ئه‌مانه‌ی بزکردبوو له‌به‌چاوان. به‌چاوی
خۆمان هه‌موومان دان پیانانه‌کانی ناشێخ زاناوگرپه‌که‌یمان بینی وبیست چ
کارێکی قێزه‌ونیان کردوه‌له‌ناوماڵی کوردیه. ئه‌مه‌بووخوڕه‌وشتی کۆمه‌ڵگای
کوردی وناسانی ئاینی پیرۆزی ئیسلام وشێواندنی ناوناوبانگی شێخایه‌تی.
له‌دوای سه‌ربڕینی سه‌ری لاوێکی کورد له‌ناوته‌والێتی بنێن. یان لاوێکی
خێرنه‌دیووی گوڵه‌به‌ڕۆژه‌فرۆش بهێننه‌وه‌ودوای تاساندن وتۆقاندنی
شه‌هاده‌تی پێ بڵێنه‌وه‌ودواترملی بکه‌نه‌خێری شه‌ڕوشاباشی کورته‌باڵاکانی
جه‌هاله‌تی بکه‌ن به‌چه‌ندده‌فته‌رێ دۆلار له‌بری نیشاندانی فلیمه‌که‌ی.
پێش ناساندنی ناشێخ زانا وگروپه‌که‌ی. گروپه‌کانی ترمان ده‌دی که له‌ژێر
په‌رده‌ی پیرۆزی ئیسلامدا که‌لله‌سه‌ری هه‌ژاران ودۆستانمانیان ئه‌په‌ڕان.
ئه‌مان ووت کۆتای ژیانه‌وئیسلام که‌وته‌وه‌مل په‌ڕاندن. چونکه‌هه‌موومانیان
به‌کافر ئه‌زانی وخوێنمانیان حه‌ڵاڵ کردوه که شههادهت
نازانین. دوای تووش
بوونی چه‌ندین کوڕی کوردولاوکه‌به‌مل په‌ڕاندن لاشه‌کانیانمان ده‌بینیه‌وه
که‌چۆن به‌نامرۆڤانه‌شه‌هیدیان کردون. له‌ناکاو کوڕه‌کوردێک به‌سه‌لامه‌تی
ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ناوماڵی خۆی دوای ڕزگاربوونی له‌ده‌ست
ئه‌ودڕندانه‌وله‌شاشه‌ی که‌ناڵه‌کانه‌وه‌پێ ی ووتین. پێش ئه‌وه‌ی سه‌رم
ببڕن خۆم شه‌هاده‌تم ووت. که‌گوێ بیستم بوون ووتیان ئێمه‌ناوکوژین.
چونکه‌به‌کافری نامریت شههادهت ووت. به‌ڵام ناشێخ زاناخۆی شههادهت
به‌لاوه شه‌هیده سه‌ربڕاوه‌کان ده‌ڵێ و به‌پله‌ی شه‌هاده‌تیان
ده‌گه‌یه‌نێ. هه‌ر هه‌موو تیرۆریستان له‌تای ته‌رازویه‌کدان. چونکه
هه‌موویان تێکده‌ری داهێنانی کۆمه‌ڵگان هه‌رله‌تیرۆر وتۆقاندن وڕفاندن.
سه‌رهه‌ڵدانی کاری
تیرۆریستی له ناوکۆمه‌لگای کورده‌واری دابۆچی ئه‌گه‌ڕێته‌وه؟ له دوای
ڕاپه‌ڕینه‌مه‌زنه‌که‌ی به‌هاری ساڵی 1991 به‌ره‌ی کوردستانی. بێ
تێگه‌یشتنێکی گه‌وره‌وگران له دیموکراتیه‌ت هێنده‌ی قه‌واره‌ی خۆیان
حه‌قیاندا به‌هه‌موو لایه‌نێک. ئا له‌وکات وساته‌دا دوژمنانی کورد
زه‌فه‌ریان به‌وئه‌زموونه گه‌وره‌یه هێناوجاسوسی چه‌ندین ده‌وڵه‌ت ڕژایه
ناوخاکی ئازادکراوی کوردستانه‌وه. ڕه‌ش وسپی به‌ئاسانی له‌یه‌ک
نه‌ئه‌کرایه‌وه. لێره داپرسیارێک دێته ئاراوه. ئایا ئه‌وکاته‌وئێستاشی
له‌سه‌ربێ ئێمه‌پێویستمان به‌هۆشیاری نه‌ته‌وه‌ی هه‌بوو. یابه‌ودیموکراتیه
که‌دووره له مانای دیموکراتیه‌وه که ئه‌مڕۆژه‌ی لێ که‌وته‌وه. جگه
له هێنانه پێشه‌وه‌ی خه‌ڵکی بۆئاستی هه‌ره‌گه‌وره که‌خۆی گومانی له‌خۆی
ده‌کرد ئه‌مڕۆ ناوی خۆی ببینێ. به‌ڵام جێگای داخه‌ئێمه‌وه‌ک نه‌ته‌وه‌ی
کورد قوربانیه‌کی زۆرمان داوه له پێناوی ئه‌م مه‌به‌سته‌دا. به‌ڵام
نه‌مان توانی چاره‌سه‌ری ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌بکه‌ین که‌ئێستابۆته‌کێشه‌یه‌کی
گه‌وره‌ویه‌خه‌ی میلله‌ته‌که‌مانی گرتووه. هه‌وڵدان بۆئه‌م مه‌به‌ستا
نه‌چی بێ؟ئایاناکرێ مامۆستایانی ئاینی هه‌ندێک ووتاری دینی له‌سه‌رهه‌ندێ
بابه‌ت بهێننه‌وه‌که‌کوردخۆی له خۆیدا هه‌یه‌تی وه‌کو ڕه‌وشت له
کۆمه‌ڵگای کورده‌واریدا. به‌ڵام به‌داخه‌وه‌جارێک نه‌مان دی
ته‌نهامامۆستایه‌کی ئاینی بۆچاره‌که‌ساتێک داکۆکی له‌سه‌رخاک وزمان وکلتوری
نه‌ته‌وه‌یی کوردبکه‌ن که‌گه‌لی کوردزۆر له‌وانه‌موسوڵمان تره. له‌قاڵبێکی
مه‌یوی خواسته‌مه‌نیدا خۆی ده‌بینێته‌وه‌ئه‌ویش دیارده‌ی تیرۆره نه‌کاری
کورده. نه‌کوردوکوردستانیش پێویستی پێ یه‌تی. لێره‌وله‌وێ گوێ بیستی
ئه‌وه‌ده‌بین له‌هه‌ندێک مامۆستای ئاینی یه‌وه. دانپیانانی ناشێخ زانا
به‌سینارۆ ئه‌زانن له‌لایه‌ن حکومه‌تی هه‌رێم. ئه‌مه‌ش خۆی
له‌خۆیداچه‌واشه‌کردنه ئه‌گه‌ر هه‌رکه‌س ولایه‌نێک هه‌ڵسێ به‌کاره.
له‌جیاتی ڕوون کردنه‌وی پێویست. به‌ڵام له‌ناوبردنی ئاسه‌واری ئه‌م د
یارده‌ترسناکه‌ئه‌که‌وێته‌سه‌رشانی ڕۆشنبیران پێش مامۆستایانی ئاینی. دواتر
دام وده‌زگاکانی حکومه‌تی هه‌رێم.
بابه‌تێکی
خوشکه‌ڤینۆس فایه‌قم خوێنده‌وه‌له‌سایتی ده‌نگه‌کان له‌ژێرناونیشانی
(ده‌بووحکومه‌تی هه‌رێم له‌گه‌ڵ ده‌ستگیرکردنی شێخ زاناده‌ستی
له‌کاربکێشابا) وه‌له‌کۆتای نووسراوه‌که‌یداهه‌رچاوه‌ڕوان بووه‌که‌ئاماژه‌ی
پێ داوه. من به‌ش به‌حاڵی خۆم ده‌ست خۆشی له‌ڤینۆس خان ده‌که‌م وه‌ک
هه‌ڵوێستێک به‌رامبه‌ربه‌قوربانیه‌کانی تیرۆروغه‌دری تیرۆریستان له‌ده‌رگای
حکومه‌تی هه‌رێم ئه‌دات بۆده‌ست کێشانه‌وه. به‌ڵام ڤینۆس خان له‌و ووڵاته
نه‌ژیاوه. هێشتا خاکه‌که‌ی بۆنی هه‌ناسه‌ی دیموکراتی نه‌کردوه. ئه‌وه‌ی
هه‌یه‌هه‌مووی نادیموکراتیه‌وگوڵی ده‌سکردن بۆنیان نیه. منیش گله‌ی
ئه‌وه‌م هه‌یه وله‌گه‌‌ڵ تۆدایه‌ک ده‌گرمه‌وه‌له‌ووته‌کانتا. به‌ڵام
گریمان حکومه‌تی ئێستا ده‌سته‌ڵاتی جێ هێشت. کێ جێگای ئه‌گرێته‌وه.
ئاغاکانی که‌دان پیانانه‌کانی ناشێخ زانابه‌سینارۆ ئه‌زانن. بۆناڵێیت
ئێمه‌له ووڵاتێک ویستمان دیموکراتی بچێنین. خاکه‌که‌ی سوتماک بوو.
به‌ده‌ست دوژمنانی کوردوکوردستان. دوای ڕاپه‌ڕینیش ئه‌وه‌نده‌ی سه‌رقاڵی مل
ملانێ ی حیزبایه‌تی وده‌رگاخستنه سه‌رپشت بۆ نانیشتیمان په‌روه‌ر ه‌کان
وناحه‌زانی کورد. ته‌نها ده‌نگێکی په‌رله‌مان مسۆگه‌ربکات. ڕۆژ گه‌یشت به
شه‌ڕی ناوخۆو بزربوونی نیشتمان په‌روه‌روکورد ونانیشتیمان په‌روه‌روخۆفرۆش.
ته‌ڕوووشک به‌یه‌که‌وه‌سووتاین وئه‌م جڕوجانه‌وه‌رانه دروست بوون. ئه‌وه‌ی
ڤینۆس خان ده‌ڵێ حکومه‌ت ده‌ست له‌کاربکێشیته‌وه‌له‌ووڵاتێکی
بناغه‌به‌ستووبه‌ده‌نگی جه‌ماوه‌روبڕوابوون به‌هه‌مووپرینسیپه‌کانی
دیموکراتی و قبوڵ کردنی یه‌کتر له‌سه‌رکه‌وتنی ده‌نگی هه‌ڵبژاردن. وڕاده‌ی
هۆشیاری نه‌ته‌وه‌یانه‌یان هه‌بێ بۆ هه‌مووکاره‌کانیان له ئێستاو
داهاتوودا. به‌داخه‌وه‌ئه‌ڵێم ئێمه‌فێر نه‌بووین به‌ڕاستی خاک وزمان
وکلتوری خۆمان خۆش بیه‌وێ. ئاستی هۆشیاریشمان نه‌گه‌یشتۆته ئه‌وه‌ی
که‌هۆشیاری نه‌ته‌وه‌ی زاڵبێ له‌سه‌ر کرداره‌کانمان. چیتر
مزایده‌به‌هه‌مووبه‌هاپیرۆزه‌کانه‌وه‌نه‌که‌ین. ته‌نهاله‌پێناوی داشکان
به‌لای ئه‌م وئه‌وله‌پێناوی پاراستنی کورسی وده‌سته‌ڵاتی پارتێک بۆ یه
دوژمنانی کوردجیهادمان له پێناودا ده‌که‌ن.
| 
