ژنانی كرێكار پاشماوه‌ی خواردنی نوێنه‌رانی گه‌ل په‌رله‌مان ده‌خۆن
(تایبه‌ت به ئه‌رشیفی نوسه‌ر)
له تراژیدییای مه‌رگی مام فارسه‌وه بۆ شایی و لۆغان و شه‌كراوی
سه‌ركرده‌كان ... عه‌لی مه‌حمود محه‌مه‌د
21-6
زستانی ساڵی 1992،
له‌و سه‌روبه‌نده‌ی باسكردن له سسته‌می نوێی جیهانی گوێچكه‌مانی كاس
كردبوو، گه‌رمه‌ی پیاهه‌ڵدان بوو به‌سه‌ر شان و باڵیا، چ رِۆژنامه‌یه‌كت
ده‌كرده‌وه چاوت به‌ره‌و رِوی ده‌یان ده‌سته‌واژه‌ی سسته‌می نوێی جیهانی و
ده‌سكه‌وته‌كانی ده‌بوه‌وه، له‌و رِۆژانه‌دا وام ده‌زانی مه‌رگ كۆتایی
هاتووه و ئه‌مه ئه‌و به‌هشته‌یه په‌یمانی به‌دی هاتنی دراوه به مرۆڤه
ساڵحه‌كان، به‌ڵێ له‌و سه‌رو به‌نده‌دا مام فارس پاش فرۆشتنی ده‌رگاو
په‌نجه‌ره‌ی ماڵه‌كه‌ی له برسان، شه‌و به سه‌رما رِه‌ق بوه‌وه، سسته‌می
نوێی جیهانی نه‌یتوانی 2 كالۆری گه‌رمی بۆ دابین بكات، له مه‌رگ رِزگاری
بكات. له‌و رِۆژانه‌دا هاوارم كرد، گه‌لۆ ئه‌م سسته‌مه هه‌ر سسته‌مه‌كه‌ی
سه‌رده‌می كۆیله‌داری و كۆمه‌ڵگه‌ی چینایه‌تییه، كۆیله خاوه‌نه‌كه‌ی
نایهێشت به سانایی بمرێت تا له ده‌ستی نه‌چێت، به‌لإم له‌م سسته‌مه‌دا
له‌مرۆڤ بێ نرخ تر نییه.
چاوه‌رِوانم كرد له
هه‌واڵه‌كان باسێك له مه‌رگی مام فارس بكرێت، به‌لإم هه‌واڵی پێك
لێدانه‌كان، سه‌مای ناو نادیه‌كان، ژن هێنانی مناڵه به‌رپرسه‌كان،
ساڵگه‌ردی مه‌رگی باپیره گه‌وره‌ی ژنی سێیه‌می به‌رپرسان هه‌موو باسكران،
ته‌نها مه‌رگی مام فارسه‌كان هه‌واڵیان نه‌بوو، به بێده‌نگی به خێرو
سه‌ده‌قه‌ی خه‌ڵك، كرِیارارانی به‌هه‌شت كفنی بۆ كرِا، به ته‌ڵقینێكی
ساردو سرِه‌وه بۆ به‌رده‌م دادگای خواوه‌ند رِه‌وان كرا، ژماره‌ی
فاتیحاكانیشی كه‌متر بوو له ده‌وڵه‌مه‌ندان، ده‌لۆی لۆ مام فارسه‌كه‌مان
رِۆ.
به‌ڵێ هه‌ر
ده‌قه‌یه‌ك له‌م سسته‌مه نوێیه‌دا 3 كه‌س وه‌ك مام فارس برسێتی كۆتایی به
ژیانیان دێنێت، له به‌رامبه‌ردا كۆمپانییای شێل كه ته‌نها یه‌كێكه له
500 كۆمپانیا مه‌زنه‌كه‌ی جیهان له كاتژمێرێكدا 3 ملیۆن دۆلار ده‌سكه‌وت
به ده‌ست ده‌هێنێت، ئه‌مه سسته‌می نوێی جیهانییه، یان جه‌هه‌نه‌مه‌و به
دیاری بۆ مرۆڤایه‌تی هاتووه.
به‌ڵێ هه‌ر له‌و
هه‌فته‌یه‌دا به‌رپرسی بالإی ئۆردوگای داره‌توو ژنی دووه‌می هێنا، هه‌موو
ئۆردوگای داوه‌تكرد، خوێنی گۆلكی سه‌ربرِاو خه‌ڵكه‌كه‌ی گێژ كرد. ئه‌مه
شۆرِشی مه‌شخه‌لإنی هه‌ژاران و رِه‌نجده‌رانه، یان شۆرِشی مه‌رگی مام فارس
و هه‌موو فارسه هه‌ژاره‌كانه.
ئه‌م هه‌فته‌یه هه‌واڵی 29 رِۆژ نان نه‌خواردنی سه‌برییه‌و قه‌دریه‌مان
خوێنده‌وه، له‌به‌ر شه‌رافه‌تمه‌ندی خۆیان ده‌رگایان له خۆیان داخست له
برسا، داخۆ چه‌ند ژنی دیكه‌ی وا هه‌بن له برسان له‌ش فرۆشیان كردبێت،
بوبێتنه قوربانی برسێتی؟؟؟. له‌و هه‌زاران هه‌زار ژنه‌ی خه‌ڵتانی خوێن
كران، چه‌ندیان داوێنی خۆیان بۆ سكی خۆیان و مناڵه‌كانیان هه‌رِاج
كردبێت؟؟.
له كاتێكدا
خه‌ڵكانێك ناتوانن نان و ئاو بخۆنه‌وه، به‌رپرسان له حیزبی و وه‌زیرو
په‌رله‌مانتارانی نوێنه‌رانی گه‌ل خه‌وی شه‌وانیان ته‌رك كردووه، شیراتۆن
پالإس و چوارچراو شیرن پالإس و خانزاده‌كان له‌به‌ر پێكی ئه‌وان شه‌وان
خه‌و ناچێته چاویان، تا به‌یان شه‌قه‌ی پێكه‌كان خه‌وی له چاو شار حه‌رام
كردووه، به‌م كتوپرِیه نازانم ئه‌م ورگه‌یان به‌چی په‌یدا كرد، شه‌وان تا
به‌یانیی سه‌رخۆشن و داوێن پیسی ده‌كه‌ن، به‌رِۆژیش شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆن و
رِوپه‌رِی رِۆژنامه‌كانمان لێده‌گرن، ئه‌وپه‌رِی نه‌ته‌وه‌یاتی و
گه‌لدۆستیمان پێده‌فرۆشن، شانازیشمان هه‌ر ده‌بێت نه‌هاتنی ئالإی به‌عس بێت
بۆ به‌شه كوردستانه‌كه‌مان، ئالإی به‌عس ئه‌نفالمانی ده‌كرد، ئالإكه‌ی
كوردستانیش ئێستا له برسان ده‌مان كوژێت.
ئه‌مه ته‌نها
ده‌ردی سه‌عدییه‌و قه‌دریه نییه، به‌ڵكه ده‌ردی هه‌زارانی وه‌ك
ئه‌وانه. به‌كر ته‌یفوری رِۆژنامه‌نووس له ئۆردوگای داره‌توو،، پێنج كچ و
كورێكی هه‌یه، وه‌ك مام فارس ئاواره‌ی كه‌ركووكه، سه‌رجه‌میان له ژورێكی
قورِی بچوكی ته‌جاوزدا ژیان به‌سه‌ره‌به‌ن، له دیار چڵكاوێك نه‌ك
ته‌پۆلكه‌یه‌كی سه‌ری رِه‌ش و دوكان، چه‌ندین مانگه له‌به‌ر برسێتی چه‌ند
ساڵه‌ی سسته‌می نوێی جیهانی خه‌و له چاو خۆی و مناڵه‌كانی تاراوه، خه‌و
به خه‌وه‌وه ده‌بینن. ئه‌مه نمونه‌یه‌ك بچوكه له ئه‌و به‌هشته‌ی
له‌ژێر ئالإكه‌ی كوردستاندا له هه‌ولێر به‌دیاری بۆمان هێنراوه،
به‌هه‌شتی قیامه‌ت له ژێر پێی دایكدایه، به‌هه‌شتی ئه‌م دنیایه‌شمان له
ژێر ئالإی كوردستاندایه. ئه‌مه له كاتێكدا رِوو ده‌دات، به‌یانیان زوو
كوردستان بێ حاكمه، زۆربه‌ی زۆری به‌رپرسان له پرخه‌ی خه‌ودان تا
نیمه‌رِۆ سه‌رگه‌رمی پێكه‌كانی شه‌ویانن و گه‌وز به داڵغه‌ی ده‌ست له
ملانێی شه‌ویانه‌وه ده‌بینن. به‌رپرسێك له سلێمانی مه‌وعیدی له‌گه‌ڵ د. ك
ح دانا كاتژمێر 8 به‌یانی بیبینێت، تا كاتژمێر 11 چاوه‌رِێمان كرد نه‌هات،
كاتێك هۆی نه‌هاتنیمان به گه‌وره‌یه‌كی كه رِاگه‌یاند، له وه‌لإمدا
ووتی: بابه ئه‌و تا كاتژمێر 12 هه‌ڵناستێت. ده به‌كر ته‌یفوور بخۆ. به‌ڵێ
نه‌ك ته‌نهاخۆشی ژیان، خواردن و خواردنه‌وه، پۆشین و.. .. . به‌ڵكه
خه‌ویشیان له هه‌ژاران داگیر كردووه.
ده‌ڵێن ئیسلامی سیاسی
له كوردستان گه‌شه‌ده‌كات، چۆن گه‌شه نه‌كات چه‌ندین مانگ خێزانێك خه‌و
نه‌چێته چاویان، به پۆشینی یه‌ك حیجاب برسێتیان له‌كۆڵ بێته‌وه، چۆن
گه‌شه نه‌كات به‌ملیۆن وێنه‌ی سه‌ركرده‌كان چاپ بكرێت، كه‌چی له سمود و
بنه‌سه‌لإوه‌و شۆرِش ده‌یان هه‌زار سه‌عدیه‌و قه‌درییه‌و به‌كر ته‌یفوری
رِۆژنامه‌نوس و مام فارس هه‌بێت.
فایه‌ق داوده له
سه‌رده‌می شه‌رِی عێراق- ئێران به‌هۆی شه‌رِه‌وه ئیشی ته‌بڵ لێدانی نه‌ما،
مه‌جبور بوو سه‌ید رِه‌ئیس به 100 فلس بفرۆشێت، كه‌چی ئێستا له
كه‌ركووكدا خوێن سه‌ر زه‌وی كه‌وتووه، ئه‌مان له شایی و لۆغانی
سه‌ركه‌وتنی سه‌ركرده ناكه‌ون. هێشتا شایی مامه ته‌واو نه‌بووه، شایی
كاكه ده‌ستی پێكرد، ده‌ڵێی ژن به ژنێ ده‌كه‌ن، شایی ئه‌م سه‌ركرده
ده‌رِوات، یه‌كی تر دێته سه‌ری، یادی ئه‌م حیزب ده‌رِوات چواری تر دێته
بانی، یادی مه‌رگی فلإن ته‌واو ده‌بێت، ژنی یه‌كی دیكه مژده ده‌دات.
بۆ خه‌ڵك هیچیان
نییه، به‌لإم بۆ وێنه‌ی سه‌رۆك و ئاهه‌نگی یادی سه‌رۆك و حیزب.. .. دۆلار
وه‌ك لافاو مله نێت. كه مناڵی سه‌ركرده‌یه‌كی نمره دوو ده‌مرێت به مانگ
ته‌له‌فزیۆن په‌رده‌ی رِه‌شی پێدا ده‌درێت، به‌لإم كه خه‌ڵكی هه‌ولێرو
كه‌ركووك وه‌ك ده‌ریا خوێنیان له‌به‌ر ده‌چێت، یادی سه‌رۆك و حیزب به
زه‌رِه له زه‌وق ناكه‌وێت، ئه‌مه ئاپارتاید نه‌بێت چییه؟؟.
ئه‌وانیش چاك له
كورد تێ گه‌یوون، ئه‌مه گه‌ل نییه، ته‌نها بۆ كۆیله‌یی و شایی
دروستكراوه، بیانكه به كۆیله، به‌لإم شاییه‌كی بۆ ساز كه.
به به‌رپرسێكم ووت:
بۆ گرنگی به هه‌ڵه‌بجه‌و ئه‌نفال ناده‌ن ته‌نها له‌یاده‌كانی خۆتانا
ئاهه‌نگ ساز ده‌كه‌ن، ووتی خۆمان باش ئه‌م گه‌له ده‌ناسین.
