هاوبةشي .... ئةمجةد شاكةلي

 
13-05-2011 02:24

 

لة نثوان هةردوو كةناصي تةلةضزيؤني ئاسماني، كوردسات و تةلةضزيؤني كوردستان (KTV) دا، لة ديدي كوردايةتي و بؤچووني هاوبةش و پاشةذؤژي كوردستان و يةكدةنگي و يةككاري و يةكذةوتاري و يةكگوتارييةوة، شتثكي ئةوتؤ و گرنگ، وةدي ناكرثت. پذاني بؤچوون و هةصوثستةكانيان جياوازن و لةيةكةوة دوورن. كةناصي كوردسات، ئةگةر هةوالثكي بةغدا، كةركووك يا هةر جثگةيةكي ديكةي كوردستان پثشان بدات، كاميراكةيان لة نثو ئةو كوردانةي، كة لةو بؤنة و شوثنةدا هةن، تةنث ئةو كةسانة پثشان دةدات، كة خةصكي خؤيانن، واتة: خةصكانثكن سةر بة يةكيةتيي نيشتمانيي كوردستان. ئيدي خةصكاني ناكورد بؤ ئةوان كثشة نيية و هةموويان پثشان دةدرثن. ئةوةي زثتر بؤ ئةوان كثشةية، ئةو كةسانةي سةر بة پارتيين. لة چاوي كوردساتةوة، هةر ئةوانةي پارتيي تثدا نةبن، ئيدي خوداي دةكرد هةرچي جنؤكة و شةيتان هةن تثيدا دةبوون. ئةوةي كة هاوبةشة و چ كثشة و گيروگرفتثكي تثدا نيية و هةردوولايان پةخشي دةكةن و لةو تةلةضزيؤنانةوة دةبينرثن و هيچ جؤرة ملانثيةكيان لة سةري نيية، شتگةلثكن، كة نةك سوود، بةصكة زيان بة كورد و فةرهةنگي كورديش دةگةيةنن :

يةكةم: زؤري و بؤريي گؤراني و مؤسيقاي بثتام و ناكوردي و ناهونةريية، كة تةنث بؤ ئةوةي بة نوثكردنةوة و تازةگةريي نثونووس بكرثن، تژي دةكرثن لة، كيژؤصةي تةمةن منداصي ژثرناوك بةدةرةبوو و بةلةم و قةراخ زةرياچة و ئؤتؤمبيلي نوث و جلي ذةنگاوذةنگ و كوذي گوارةلةگوث و بةفر و جادةي خاوثن و پليكانةي بةرز و سةگ و كؤتر و مؤسيقاژةني سةرجادةي شةپقةلةسةر و كوذي سةربةگوثزانتاشراو و فرؤشگة و بازاذي گةورة و. . . دةيان شتي ديكةي ئةوروپايي و دةيانةوثت بةو جؤرة هونةري كوردي بئةوروپايثنن. ئةوة نةك هةر هونةر نيية، بةصكة داتةپاندن و ذووخاندن و وثرانكردني هونةرة.

دووةم: بةشثكي زؤري كاتي ئةو تةلةضزيؤنانة، بؤ عةرةبي و توركماني و ئاشووري و فارسي و ئةوانة تةرخان كراوة. ئةو زمانانة و زمانگةلي ديكةش، ئةگةر تةنث دةنگوباس و هةواص و بابةتي كوردي پث پثشكةش بكرثن، ئةوة كارثكي زؤر باشة، بةلآم تؤ بثيت و گؤراني عةرةبي و چةقةنة و ئةوانة بة عةرةبي پةخش بكةيتةوة، ئةوة هيچ كارثكي باش نيية و يةك ذثزةيش سوود بة مةسةلةي كورد ناگةيةنثت. عةرةب هثندةيان كةناصي تةلةضزيؤني هةية، كة سةروزياديانة و بةشي عةرةبي سةد ساصي ديكةش دةكةن. ئاشوورييانيش كةناصي خؤيان هةية و چ پثويست دةكات، ئةو كةناصة كوردييانة ببن بة بصندگؤي ئةوان. هةرچي ئةو كاتةشة، كة بؤ زماني توركماني دانراوة، بةشثكي زؤري ئةو خةصكةي ديداريان لةگةصدا دةكرثت، هةموو كوردي هةولثر و كةركووك و شوثنةكاني ديكةن و لةو ديدارانةدا بة توركماني قسان دةكةن. ئيدي باسي كاري دةستي و فرؤشگة و بازاذ و دةيان شتي ديكة دةكةن. ئةوة نةك هةر پثويس نيية، بةصكة ئةو پرؤگرامة بة دةستي خؤي، ئةو كوردانةي كة لةو كاتةدا بة توركماني قسان دةكةن، وةك توركمان پثشانيان دةدات.

سثيةم: ذثكلامي "چاي جيهان". چاي جيهاني "دووغةزالي" سةوز، چاي جيهاني "دووغةزالي" سوور، چاي جيهاني "دووغةزالي" بؤندار و. . . ئةو دةنگةي، كة ذثكلامةكة پةخش دةكات، دةنگي كچثكة، واتة: لة سلثماني و لة هةولثر، هةر هةمان دةنگة. هةردوو كةناص وةك يةك پةخشي دةكةن و تةنانةت وشةي"غةزال"ي عةرةبي ناو ئةو ذثكلامةشيان نةكردووةتة كوردي. خؤ دةكرا لةبري "غةزال" بصثن "ئاسك" يا "مامز"، كة دوو وشةي كوردين.

چوارةم: وشةي "هةماهةنگي"، كة هةموودةم لة سةر زمانيانة و بةكاري دةبةن. لثژنةي هةماهةنگي و بة هةماهةنگي و كاري هةماهةنگي و. . . . زؤري ديكةش. وا پثدةچثت و بث ئةوةي بير لة سةرچاوةي ئةو وشةية بكةنةوة، ئةو وشةيةيان زؤر لة سةر زار خؤش بثت. وشةي "هةم"، فارسيية و بة فارسي دةنووسرثت "هم"، كة دةكاتة "هاو"ي كوردي. فارس دةصث"همساية"، لة كورديدا دةبثتة "هاوسث يا هاوسا". فارس دةصث"همدرد"، لة كورديدا دةبثتة "هاودةرد". فارس دةصثت "هم كلاس"، لة كورديدا دةبثتة"هاوپؤل". ئيدي بةو شثوةية، دةكرث "هماهةنگ"يش ببثتة "هاوئاهةنگ" يا ئةگةر بةسةريةكةوة بنووسرثت، دةبثتة "هاواهةنگ". ديارة وشةي "ئاهةنگ" بة كوردي و "اهنگ" بة فارسي، هةر يةك وشةية و دةكرث كوردي بثت و دةكري فارسييش بثت.

ديارة ئةگةر مرؤض چ كارثكي نةبثت و دانيشثت بؤ بينيني ئةو دوو كةناصة، ذؤژانة سةدان هةصةي زمانةواني وةبةرگوث دةكةوثت. ئةگةر هةصةكان خةصكاني نثو جادة و هةروا بةسةرپثيةوة بثصثن و بيكةن، ئةوة دةكرثت چاوپؤشي لث بكرثت، لث ئةگةر بثژةر و كارمةندان و ئامادةكاراني پرؤگرامةكاني ئةو تةلةضزيؤنانة ئةو هةلآنة بكةن، ئةوة دةبث پثيان بگوترثت، با كةمؤكةيةك بةزةييان بة زمان و فةرهةنگي كورددا بثتةوة!.

 9/11/2003  

Hit Counter