ماركس و لينين دةلَيَن نيَرة، ح. ك. ك ثيَياندةلَيَن بيدوشن! .... سةلام عةبدولَلاَ ئيبراهيم

 

13-05-2011 02:28

 

 (هيَشتا ماركس نموونةي ئيَمةية كة دةيان سالَ لة ئةنطلستان ذيا و بوو بة نيوة ئةنطليزيَك و بة طويَرةي بةرذةوةندي بزووتنةوةي كريَكاراني سؤسياليستي ئينطليز، داواي ئازادي و سةربةخؤيي نيشتيماني بؤ ئيرلةندة كرد- لينين، دةربارةي كةرامةتي قةومي روسي، ل279)

 ئةم شةرِة، شةرِي بةرطريية لة هةلَويست، بؤضوون و ميَتودي بزووتنةوةو رابةران و خةباتي كؤمونيستةكاني جيهانة لة دذي كةسانيَكي خؤثةرةست كة هيَشتا نة ئاطايان لة بةرهةمي كؤمونيستةكان هةية، نة ليَي ئاشنان، كةضي كؤنبووني بؤضوونةكانيان و بيَكةلَكي رادةطةيةنن! بؤية لة واقيعشدا دةبينين ضؤن لة نووسينةكانيان، ماركسيزم (وةك تيئؤرييةكي ريَثيشاندةر بؤ رزطاري لة هةموو جؤرةكاني ستةمكاري) يان كردووة بة طالَتةجارِي. كاتيَ كةسانيَك بة دةق و سةرضاوةوة هةولَدةدا فيَريان بكةن يا ريَطريان ليَ دةكةن، ثةنا بؤ درؤكردن دةبةن، بؤضوون و ديَرِةكان وةك بةزمي (خوا طوتويةتي نويَذ مةكةن) ي ليَ دةكةن. (نموونة: من نووسيبووم: ئةطةر كاك سامان حةز دةكا فيَري هةلَويستي كؤمونيستي بيَ، ئةوا با ووتارةكةم بةناوي ماركسيزم و مةسةلةي نةتةوايةتي ببينيَ، هةلَبةت ضاكترة ئةطةر بؤ سةرضاوةكان بطةرِيَتةوة) . بةلاَم ئةوةندة"بةشةهامةتة"لة وةلاَمةكةيدا، بةشي يةكةمي ديَركةم بةكارهيَناوةو تةواوكةرةكةي (هةلَبةت ضاكترة ئةطةر بؤ سةرضاوةكان بطةرِيَتةوة) قرتاندووة، ئةوجا قسةي بيَ سةروبةر لةبارةمةوة دةنووسيَ!! رِيَك وةك مةسةلةي هةلَويست لةبارةي تاوان و تيرؤر دذي ذنان: من هةلَويستي كلارا زيَتكين، لينين بيبل و ماركس و ئةنطلس و بزووتنةوةي ذناني كؤمونيستي ثيشاندةدةم، كة بيري باوكسالاري و ئاينةكان و دةسةلاَتة جؤراوجؤرةكاني لةسةرانسةري ميَذوو بةرثرسيارة لةو تاوانانة، رزطاري ذناني ذيَردةست بةستراوةتةوة بة خةبات و دةسةلاَتي كؤمونيستةكان، ئةوان باوكسالارييان لةبيرضوو، تاواني دةولَةت و سيستيَم و دةسةلاَتي ديموكرات، سوكولار و مةدةنييةكان (ئةمة داخوازي خؤيانة) نموونةي تاوان و زةبروزةنطي سيَكسيزمة دذي ذنان، سؤسيال ديموكرات، ليبرالَ، فاشيستةكان. . . هتد يان لةبيرضووة و يةخةي ناسيوناليزمي كورد دةطرن!!ئةي رؤلَي ئايني مةسيحي، يةزيدي و يةهوودي و ئةرمةني و كلداني و سووبي لة كوردستان يا لة عيراق ضيية؟ ئةي كوردي ديموكرات؟ ضةث؟ كؤمونيستةكان باوكسالار نين؟ ئةي ناسيوناليزمي عةرةب، توركومان هيض رؤلَيَكيان لة تاوانةكاني دذ بة ذنان لة كوردستان يا عيراق هةية؟ من ريَطري لةوة دةكةم، سيَكسيزم و راسيزم و مةسيحييةت يا هةر ئاين و سيستيَمكي تر بؤ ذناني كوردستان بكةن بة ئةلَتةرناتيف، ئةم جةماعةتة بيَشةرمانة ليبراليزمي بؤرذوايي و"جامي ئاوةكة"يان كة بة بؤضووني لينين هيض ثةيوةندي بة كؤمونيستةكانةوة نيية و بة كؤنةثةرةستانة ناويدةنيَ، كةضي ح. ك. ك لةبةر نابةلَةدييان، بة نرخي كؤمونيستي بة خةلَك دةيفرؤشن، كاتيَ ثيَيان دةلَيَم كالاَكةتان ضلَكنة، تةقةي سةريان ديَ!!

كاك سامان وةك زؤربةي كةساني سةر بةم طروثة، بةشيَوةيةكي باوكسالارانة ووشةي (شةهامةت) بةكاردةهيَنن؛ بة بيَ شةرمانةش ناسنامةي ئازاديخوازي و ئينساني تةنها بؤ بؤضوونةكاني خؤيان مؤنؤثؤلَ كردووة! (ئةمةش هةقي خؤيانة) ريَك وةك قازة طيَلةكةي ظ. سوتاييظ! هةلَبةت لةم ثةيوةستةدا، دلَنياي دةكةمةوة كة قةلَةمةكم ثيَويستي بة مؤري تيَثةرِين بةرةو بةرةي ئازاديخوازي و ئينساني ئيَوة نية!

ئةم تاقمة سةرليَشيَواوة هةر بة حوكمي نامؤبوونيان لة هةلَويست، رِةوشتي كؤمونيستي، وةك طروثيَكي خوردة بؤرذوايي نارِازي، زاراوةي يةكساني، ئازادي بؤرذوازي بة شيَوةي دؤنجوانانة بة نرخي كؤمونيستييةوة بةخةلَك دةفرؤشن. ئةوةي مانيَفيَستي كؤمونيستي، بابةتي (هةلَويستي كؤمونيستةكان لة ئاستي ئةو حزبة جؤراوجؤرانةي بةرةنطار وةستاون) ببينيَ، دؤنجواني ئةمانةيان بؤ دةردةكةويَت. لةو بةشةي مانيفيَست هاتووة:

 (كؤمونيستةكاني ثؤلةندا لايةنطيري لةو ثارتة دةكةن كة شؤرشي كشتوكالَي بة مةرجي رزطاري نيشتيماني دادةنيَت. . . لة ئةلمانيا ثارتي كؤمونيست بةهاوكاري لةطةل بؤرذوادا خةباتدةكات، ضونكة ئةو بؤرذواية لةدذي رذيَمي ثاشايةتي زؤردارو لة دذي مولَكايةتي دةرةبةطيي عقاري و لة دذي وردة بؤرذواي كؤنةثةرةست ضؤتة كؤرِي خةباتي شؤرِشطيَرِييةوة، بةلاَم ضاوتروكانيَك غافل نابيَ لة ورياكردنةوةي هةست و شعوري روون و ئاشكراي كارطةران دةربارةي ناكؤكي تيذي نيَوان بؤرذواو ثرؤليتاريا. . . . .)

بة ثيَضةوانةي بؤضوونةكاني ماركس و ئةنطلس، ح. ك. ك هاوكاري، ميَوانداري و دؤستايةتي لةطةل شاثةرةستةكان دةكةن، ضةنديش ثيَيان بكريَ لةدذي طشت حزب و بزووتنةوة شؤرِشطيَر وكؤمونيست وضةثةكاني ئيَران و كوردستان دةجوولَيَنةوة، بةبيَ ئةوةي ئامادةبن كاريَكي هاوبةشيان لةطةلَدا بكةن!. لةو بةشةي مانيفيَست هاتووة: (كؤمونيستةكان لة هةموو وةلاَتيَكدا لايةنطيري هةموو جولاَنةوةيةكي شؤرِشطيَرِي دةكةن كة لة دذي رذيَمي كؤمةلاَيةتي و سياسي ئةوكاتة بن.) ئةي ح. ك. ك؟ وا بزانم ئيَستا خؤيان ثيَش هةموو كةسيَكي تر بةخؤيان ثيَدةكةنن! بة دووريشي نازانم بلَيَن ئةو بؤضوونة بةسةر ضووة! لينين دةلَيَ: (مةترسي ترؤتسكي دلسؤز، لة دوذمن ترسناكترة!-ل213، ج5) مةترسي ئيَوةش لةوةداية، نةزانن و دان بة نةزاني خؤتان نانيَن و ناتانةويَ تؤسقالَيَك رةخنة لة خؤتان بطرن (ثيَويستيتان بة"شةهامةت" نيية بؤ رةخنةطرتن) ، بؤية هةموو سووكايةتييةك بة كؤمونيزم دةكةن. . . .

ماركس و لينين ضونكة كؤمونيستن (بؤ نموونة) دةلََيَن:

1/. . . با هةر فرةبيَذييةكي ( (ئينتةرناسيوناليستي) ) و (مرؤظدؤستي) لةبارةي (مافي ئيرلةندة) وةلا بنيَين- ئةم مةسةلةية خؤي لة خؤيدا لة شووراي ئينتةرناسيونال، بةلَطةنةويستة-، بةرذةوةندي راستةوخؤ و رِةهاي ضيني كريَكاري ئةنطليزي ثيَويستي هةية بة بضراني ثةيوةندييةكاني لة طةل ئيرلةندة.) . . . ضيني كريَكاري بةريتاني ناتواني هيض بكا طةر لة ئيرلةندا رزطار نةبيَ. . . رِةطي كؤنةثةرةستي ئةنطليزي لة ئةنطلستاندا لة سةر كويلةكردني ئيرةلةندة رِاوةستاوة. . .) لينين، ص293، ج5)

 2/لينين: (. . . ثيَويستة جياوازي بكةين لةنيَوان نةتةوةي ئوممةي ضةوسيَنةر و نةتةوةي ئوممةي ضةوساوة، لةنيَوان نةتةوةي ئومةي مةزن و نةتةوةي ئومةي بضوك. ئيَمةي سةر بة ئومةي طةورة، لةوانةية بةبةردةوام لة واقيعي ميَذوودا كاري زةبروزةنط بيَ شوومار لة دذي قةومي شيَوةكةي تر ئةنجامداوة. . . -ل. ج10، ل538) .

3/ (ئةوةي دان نةنيَ بة يةكساني ماف لة نيَو نةتةوةو زمانةكاندا؛ ئةوةي خةبات لة دذي هةر ضةوسانةوةيةكي قةومي و لة دذي هةر نابةرابةرايةتييةكي قةومي خةبات نةكا، ماركسيست نيية، تةنانةت ديموكراتيش نية. . . (لينين، ضةند سةرةنجيَكي رةخنةطرانة لةبارةي مةسةلةي قةومي، ل68، ج5)

4/ (لة سةرةتادا، ماركس برِواي وا بوو كة بزووتنةوةي كريَكاري ناو دلَي ئومةي ضةوسيَنةر، نةك بزووتنةوةي قةومي ناو دلَي ئومةي ضةوساوة، ئيرلةندة رزطار دةكا. . . . .

5/ ديموكراتي بؤرذوازي بة حوكمي سرووشتي خؤي بةستراوة بة ضارةسةركردني مةسةلةي يةكساني بةشيَوةي طشتي، لةوانةيش يةكساني لةنيَو نةتةوةكان بةشيَوةيةكي موجةرةدو شكلي. بة بيانووي يةكساني كةسا يةتي مرؤظةوة بةشيَوةي طشتي، ديموكراسي بؤرذوازي بانطةوازي يةكساني شكلَي يا حقوقي لة نيَوان مولَكدار و رِةشورِووت دةكا، لة نيَوان ضةوسيَنةر و ضةوساوة، بةمة ضينة ضةوساوةكان هةلَدةخةلَةتيَنيَ. . .

لة خالَي 11لة باتةكاني لينين بؤ كؤنطرةي دووهةمي ئينتةرناسيونالي كؤمونيستي دةنووسيَ: لةبارةي ئةو دةولَةت و نةتةوانة كة كةمتر طةشةيان كردووة و ثةيوةندي دةرةبةطايةتي يا بةتريركي و بةتريكي-جووتياريان تيَدا باوة، دةبيَ ئةم خالاَنةي خوارةوة بةشيَوةيةكي تايبةت لةبيرمان بيَت: يةكةم- ثيَويستة هةموو حزبة كؤمونيستةكان يارمةتي بزووتنةوة رزطاريخوازةكاني بؤرذوازي ديموكراسي ئةو وةلاَتانة بدةن. . . . 2- ثيَويستة خةبات لة دذي ثياواني ئاين و كؤنةثةرةستي و سةدةناوةرِاستةكان بكةين، ئةوانةي كة لة وةلاَتة دواكةوتووةكاندا دةسةلاَتيان هةية. 3-ثيَويستة خةبات لةدذي جاميعةي ئيسلامي و رِةوتة هاوضةشنةكانيان بكةين كة هةولَدةدةن بزووتنةوةي رزطاريخوازي دذ بة ئيمثرياليزمي ئؤروثي و ئةمريكي بؤ بتةوكردني شويَني خان و دةرةبةط و شيَخةكان. . . هتد بةهيَز بكةن. . .

بة ثيَضةوانةي بؤضووني كؤمونيستي ماركس، ئةنطلس و لينين كة نموونةي هةلَويستي ثرؤليتاريا ثيشاندةدةن، بةلاَم بةناوي ئةوانةشةوة، ئةوثةرِي بيَحورمةتي بة طةليَكي ذيَردةستةي ئةنفالكراو، ئةتككراو و رسواكراو لة رؤذهةلاَتي ناوين دةكةن؛ ئةوةي وةك كؤمونيستيَكيش ثيَيان بلَيَ فةرموون ئةو قسانة بةهةر ناويَكي ترةوة بةخةلَك بلَيَن نةك بةناوي كؤمونيستةكانةوة، لةوةلاَمياندا بةوثةرِي طةمذةيي و بة زةبر، بةرطي ناسيوناليزم لةبةر رةخنةليَطرةكةيان دةكةن، ثيَيان واية بةمة دةرباز دةبن!

بةداخةوة، ئيَستا كورِطةليَكي سليماني هاتوون و دةلَيَن"ناسيوناليزم شةرمةزاريية"، طواية ئيتر بة بةرزكردني ئةم درووشمة ئيتر دةبن بة ضةث! ئةم بةريَزانة بةم شيَوةية ماركسيزميان كردووة بة باسي قةزوان، تةسبيحاتي ثالَ مزطةوتي شيَخ و فرةبيَذي بيَ سةروبةر!

 ئةمة جياوازييةكي بضوكة لةنيَوان بؤضووني كومونيستةكان و ئةم خوردةفرؤشانة كة ثيَشوةخت بةلَيَنيانداوة لة طةلَ هيض لايةنيَك سازشكاري نةكةن (برِوانة ووتارةكةي لينين لةبارةي سازشكارييةوة، ل427، ج9) ئةوجا با بة بؤضوونةكاني خؤيان ثيَنةكةنن!

جيَي خؤيةتي بؤضوونةكةي لينين بؤ ئةم بةريَزانة وةردةطيَرِم كة دةلَيَ: مةبةست لة ئازادي نةتةوةكان لة مافي ضارةي خؤنووسين بريتيية لة جيابوونةوةي وةك دةولَةوت لة نةتةوةكاني تر، كة هةلَبةت مةبةستةكة ثيَكهيَناني دةولَةتي قةومي سةربةخؤية-ل146، ج5) ، بةلاَم كاك سامان ضونكة لة لينين كؤمونيستترة، بؤية دةنووسيَ: (وةلاَمي كؤمونيست بة ستةمي مللي، خةباتة بؤ لابردني ستةمي مللي، نةك ثيَكهيَناني وةلاَتي سةربةخؤ)

ئةوةي من مةبةستمة، طةلي ستةمديدةي كوردستان بة بؤضووني رابةراني كؤمونيست ئاشنا ببن، كؤمونيستةكان بة لايةنطيري ماف و خةباتة رِةواكانيان بزانن نةك بة دوذمن، بةبيَ ئةوةي زةرِةيةك بيَدةنط بين لة ئاستي هةر هةلَويستيَك لة دذي بةرذةوةندي كريَكاران و ذيَردةستةكاني ئةم طةلة ضةوساوةية ئةنجامدةدريَ و دةبيَ راستورِةوان بة ضةوساوةكاني نةتةوةي ذيَردةست رابطةيةنين كة تةنها حكومةتي شووراكاني كارطةران و زةحمةتكيَشانة زامني راستةقينةي رزطارييانة لة هةموو جؤرةكاني ضةوسانةوة.

dwaroj@yahoo. de

Hit Counter