ئيسلامي سياسي، ماناي ضيية؟

سةلام عةبدولَلاَ ئيبراهيم

لةضةند سالَي رِابردوو و تا ئيَستا، رؤشنبيران، ئةكاديمي، وسياسييةكاني جيهاني عةرةبي زاراوةي"ئيسلامي سياسي"يان بةرهةمهيَنا. ئةم"داهيَنانة"شايةني واقيعي دريَذةثيَداني ئةو" رؤشنبيران"ية كة ئيفليجكردني كؤمةلَطاي عةرةبي بة بةرهةمدةهيَنن. ئةم زاراوةية، بوو بة ووشةي ئةفساناوي رؤذنامة و طؤظار و طفتوطؤكاني كوردستان. نووسةرو"رؤشنبير"و سياسييةكي كوردم نةبيني زاراوةي"ئيسلامي سياسي"بةكارنةهيَني، تةنانةت، هةندي"رؤشنبيري بليمةت" لةبارةيةوة كةوتنة تيئؤريزةكردن و بةزماني فةلسةفة بة خةلَك دةيفرؤشن. هةر ليَدوانيَك بكري، هةر ليَكؤلَينةوةو ووتاريَك لةبارةي ئيسلام بنووسري، ئةوا توتي ئاسا، لاسايي "جةهلبير"ة عةرةبةكان دووبارة دةكةنةوة.

ثيَش ئةوةي بضمة ناو بابةتةكةوة، ثرسيار لة هةلَطراني ناوي رؤشنبير دةكةم: كةي ئيسلام سياسي نةبووة؟ ئيسلامي ناسياسي هةية؟ كةي نةيانويستووة دةسةلاَتي خودا لة سةر زةمين دابمةزريَنن؟ ثاشان ئةطةر مةبةست لة سياسةت و ئةركةكاني، بايةخدان بي بةشيَوةي ريَكخستني ثةيوةنديية كؤمةلَطايةتييةكان، ئةوا جةهالةتة، ئيسلام و ئيسلامطةرايي بؤ ئيسلامي سياسي و ئيسلامي ناسياسي دابةش بكري! ض دةطوتري ئةطةر كةسيَك باسي مةسيحي سياسي، بودي سياسي يا يةهوودي سياسي بكا؟

ئاخر ئةوة راستييةكي بةلَطةنةويستة كة ئيسلام بةهةموو بالَةكانييةوة، لةدةسةلاَتدا يا لة دةرةوةي دةسةلاَت و بةدريَذايي قؤناغةكاني بووني، تا سةر ئيَسقان لة هةموو بوارةكاني ناو كؤمةلَطاكةمان سياسيية، بؤ نموونة كرِين و فرؤشتني كار وشمةك، ئةزدواج، رِةوشت، مردن، جيهانبيني، "عةيب نةبي"، ثؤشين، شيَوةي دانيشتن، كار وهةموو بةها و نةريتةكان تا دةطاتة. . . هتد.

ديارة ئةوانةي زاراوةي"ئيسلامي سياسي"بةكاردةهيَنن، دةيانةوي ئةو مةبةستة بثيَكن، كة ئيسلامي ناسياسيش هةية، واتة بة بؤضووني ئةوان، ئةو ئيسلامييانة كة كاريان بة دةسةلاَت و كيَشةكانييةوة نييةو ئاينةكةيان تةنها وةك ثةيوةندييةكي رِؤحي نيَوان (مرؤظ-يةزدان) دةبينن، دوور لة"دنياي فاني" و لةدوايشدا بةو مةبةستة كؤنةثةرستيية بطةن، كة ئايني ئيسلام كلتوري كؤمةلَطاية و دةبي ريَزي لي بطيريَت!

ئايا ئةم تيَبينيية زؤر كورتة، دةتواني كؤتايي بهيَني بة طالَتةجارِي بةكارهيَناني زاراوةي"ئيسلامي سياسي"؟