www.kurdistannet.org

هةتا هةنووكة لة كصندةرص بوون؟ .... مةهاباد كوردي

 

 

يةك لة خاصة هةرة لاوازةكاني بزاضي ذزگاريخوازيي كوردستان ئةوةية كة، تةنيا ئةو كاتةي ذووبةذووي ذةوشة دژوار و هةلومةرجة چارةنووسسازةكان دةبثتةوة، ئينجا بير لةوة دةكاتةوة، دةبث چ بكا و چ نةكا و چؤنيش هةنگاوان بنث. سةركردةكاني كورد عةرةب گؤتةني "بةشي شثر"ي ئةم قسةيةيان بةر دةكةوث. ئةوان هةتا لة "بةغداي پايتةخت"ي خؤيان بوون، نة گوثيان لة كةس دةگرت و نة حيسابيشيان بؤ چ بيروذايةكي هاودژ دةگةص خؤيان دةكرد. هةر لة دةستپثكي ذاستكردنةوةي بةناو "ئةنجوومةني دةسةلأت"، دصسؤزان و خةمخؤراني كورد داوايان لة بارزاني و تاصةباني كرد، تاكو بگةذثنةوة باوةشي نيشتماني خؤيان و، لةنثو گةلة سةربةخؤييخوازةكةيان لة كوردستان چالاك بن. بةلأم جثي داخ و كةسةرثكي زؤرة ئةم دووانة، ئةوسا و ئثستاشي لةگةصدا بث، گثرةيان لة بةغدايث دةگةذا و دةگةذث نةك لة پيرةهةولثرث!

سةراني كورد كة گةليان بة "مثگةل" زانيوة، كةچي خؤيان بةدةگمةن نةبث "شوان"ي بةوةفا و دصسؤزيان لث دةرنةچووة. ئةم لثكدانةوةية بةتةنث بةشثكي تايبةتي كوردستان ناگرثتةوة و پةل داوثت بؤ پارچة جيا جياكاني ديكةي كوردستانيش. فةرموو ئةوة زياتر لة پثنج ساصة ذؤصةكاني نةتةوةي كورد لة باكووري ولأت كراون بة كؤيلةي عةبدوصلا ئؤجةلان، لث لةم ذؤژانةي دواييدا، هةضاصثن ناگرانبةها، دةصثي خةونيان بينيوة و گةيشتوونةتة ئةو قةناعةتةي كة دروشمي جاران: "ئازادي بؤ ئؤجةلان، ئاشتي بؤ كوردستان" هةصة بووة و، پثويستيشة ذاست بكرثتةوة بؤ: "ئازادي بؤ ئؤجةلان، ئازادي بؤ كوردستان". هةر لة هةمان كاتدا باس لة دةستپثكردنةوةي خةباتي چةكداريش دةكةن. جثي خؤيةتي لثيان بپرسين: "خةرمان بةرةكةت، كوانث بةرةكةت؟!".

گواستنةوةي دةسةلأت لة لايةن هاوپةيمانانةوة، تؤ بصث ئةمريكاييةكان، بؤ حكوومةتي تازة چثكراوي عثراق، كورد و سةركردايةتييةكةي خستة بةردةم چةندين پرسياري جؤراوجؤر، كة بثگومان دةبوو زؤر زووتر وةراميان درابانةوة نةك هةنووكة و بةپةلةپةل. ئةگةر ئةوذؤ سةركردايةتي كورد لة باشووري كوردستان هةست بةوة بكات، دةرماني دةردي كوردي پث نيية، ئةوا دةبث پثش هةر شتثك بگةذثتةوة بؤ نثو ذيزةكاني ئةو گةلة بث دةوصةتة و، بة داواي لثبوردنيشةوة، گوث لة حةز و ويست و ئامانجةكاني لةمثژينةي بگرث. تؤ بصثي ئةوان بةو ئاستة گةيشتبن نةتةوةي كورد لة خؤيان بة گةورةتر بزانن؟! ئةوي ذاستي بث، ئةگةر بة وةها ئاستثك گةيشتبان، هةرنا هةرنا لةمثژ بوو خانووة ذووخاو و كةلاوةكةي كورديان دةكردةوة بة يةك و، ئةم جارةيان سةرلةنوث خانووثكي كوردانةي مةحكةميان لة جث دروست دةكردةوة.

مرؤض كة گوثبيستي ذاگةياندنةكاني پارتي و يةكثتي و قسةكاني سةركردايةتي كورد دةبثت، بة دةست خؤي نيية جارناجار زگيشي پثيان دةسووتثت. لة كاتي دانيشتنةكاني بةغداي تايبةت بة دروستكردني حكوومةتي عثراق، هؤيةكاني ذاگةياندني ئةم دوو حيزبة و بة تايبةتيش لة ذاپؤرتثكي پةيامنثري كوردستان تيضيدا كة لة لايةن شثروان تاليب ئامادة كرابوو، ئثمةي بينةر وا تثدةگةيةنراين كة سةركردايةتي كورد چاوي لة پؤستي گةورة گةورة نيية و، بؤ ئةوةش تثنةكؤشاوة كة بگات بة لوتكةي بةرزي دةسةلأت لة بةغدا. دواتر كاتث سةرؤك و سةرؤك وةزيراني عثراق دةستنيشان كران، هةريةك لة جةلال تاصةباني و مةسعوود بارزاني لة ئاخاوتنةكاني خؤياندا ناذةزاييان نيشان دةدا، سةبارةت بةوةي كة كورد لة پؤستي گرنگي دةسةلأت وةدوور خراوةتةوة و، ناشبث كورد وةك هاوولأتي پلة دووي عثراقي سةيري بكرث (1) . ئةنگؤ ديقةت بدةن: عثراقي نةك كوردستاني!

جثي خؤيةتي لثرةدا ئاماژة بؤ ئةو قسانةش بكةين كة نثچيرضان بارزاني لة هةضپةيضينثكدا بؤ ئاژانسي دةنگوباسي ذؤيتةر كردووني (2) . ناوبراو لة ميانةي وتةكانيدا داكؤكي لةوة دةكات كة "پشتگوثخستني داواكارييةكاني كورد مةترسيدار دةبثت بؤ سةر يةكثتيي خاكي عثراق"و، "سةركردايةتي كورد لة حكوومةتي ناوةندي لة بةغدا دةكشثتةوة، ئةگةر بذياري داهاتووي نةتةوة يةكگرتووةكان دان بة دةستووري كاتيي عثراقدا نةنثت". ديسان دةپرسثت: "ديموكراسي و عثراقي نوث چ دةگةيةنن؟". هةروةها ئةمانة تةنيا بة "دروشمگةل" ناو دةبات. نثچيرضان بارزاني دةصثت: "كوردةكان زانيارييان بة دةست خستووة كة سيستاني لايةنگريي خؤي بؤ حكوومةتي تازةي عثراق بةو مةرجة ذاگةياندووة، ئةگةر لة بذياري نةتةوة يةكگرتووةكاندا ئاماژة بؤ دةستووري كاتي نةكرثت". كاتث مرؤض سةرنجي ئةم قسانة بدات، وا تثدةگات، گةلي كورد و بة تايبةتيش سةركردايةتييةكةي تازة بة تازة لة خةو ذاست بوونةتةوة و، بة دواي بةرژةوةنديية چارةنووسسازةكاني خؤياندا وثص و سةرگةردانن. ئاخر ئثوة ذؤژانة لةسةر شاشةي كةناصة تةلةفزيؤنيية ئاسمانييةكانتاندا باس لة "عثراقي هيوا و ئاشتي" و "برايةتي و پثكةوةژيان" و "برا عةرةبة هاوردةكان" و "يةكثتي خاكي عثراق" دةكةن. خؤ سيستانيش ئةوة جاري يةكةمي نيية شةكران بشكثنثت و، دةست بة ذدثني كثچاويدا بثنثت و ناماقووصيش بةرامبةر بة كوردان بكات. كورد هةر لة سةرةتاوة داواي لثتان دةكرد لة بةغدا بكشثنةوة و "گوو"ش لةو عثراقي ناهيوا و نائاشتيية بكةن. هةرچي ئثوةن لةبةر خاتري فةقرةي جيم، كة لثتان بووة بة ئايةتي ناو قورئان، دنياتان كردبووة شامي شةريف و، بة بؤنة و بث بؤنةش عثراقتان بة نيشتماني خؤتان دةزاني و "دةشزانن!". جا نازانم ئثستانةكينث بؤچي ئةوةندة دصگةرمن و هةذةشة و گوذةشةي ناجديش دةكةن؟! بة ذاستي سةيرة پاش ئةم هةموو ساصة هةر دةصثي تازة بةخةبةر هاتوون و، بيرثكتان لةم كوردة حةياتة كردؤتةوة!

دةبث ئةوةش بصثم لةم ساتة هةرة ناسكانةشدا كة كوردستاني پثدا تثپةذ دةبث، يةكثتي لةسةر ناوي عادل مرادي ئةندامي مةكتةبي سياسي، بةرپةرچي بؤچوونةكاني نثچيرضاني داوةتةوة و بة ذؤژنامةي "ئةلشةرق ئةولئةوسةت"ي ذاگةياندووة كة: "حيزبةكةي هةذةشةي خؤ كثشانةوةي لة حكوومةتي بةغدا نةكردووة و، پةيوةنديشي لةگةص هثزي هاوپةيمانان بة سةرؤكايةتي ئةمريكا باشة" (3) . ديارة گومان لةوةدا نيية پارتي و يةكثتي لة ذةوشة هةرة چارةنووسسازةكاني كورديشدا، بؤ دنياي دةسةلمثنن، كة بةرژةوةندي تةسكي حيزبايةتييان هةردةم لةپثش بةرژةوةندي پيرؤزي كوردايةتي داناوة.

نامةكةي مةسعوود بارزاني و جةلال تاصةباني كة لة 1-6-2004 دا نووسراوة و بؤ جؤرج دةبليو بؤشي سةرؤكي ئةمريكا ذةوان كراوة، تا ئثستا لة چةندين ماصپةذي كوردي و ناكوردي بلأوكراوةتةوة. وةرگثذانة عةرةبييةكةشي لة ماصپةذثكي تايبةت بة پارتي بلأوكراوةتةوة (4) . هةر يةكثك كاتث ئةم نامةية بخوثنثتةوة، چاك تثدةگات سةركردايةتي سياسيي كوردستان گةيشتؤتة بنبةستثكي وا كة بة ذاستيش نازانث چؤن چؤني مامةصة لةگةص ذووداو و پثشهاتةكان بكات. ناوةذؤكي نامةكة زياتر پاذانةوةية نةك شتثكي ديكة. برادةرثك لةمةذ ناوةذؤكي نامةكة دةصثت: "داواكارييةكاني سةركردايةتي كوردي لة چةشني پاذانةوةن لة ئيدارةي سةرؤك بؤش، بؤئةوةي بة شثوةيةكي كاريگةر لة پذؤسة سياسييةكةدا بةشدار بكرثن. دواذؤژي هةرثمي كوردستانيش بةشثكي ئةم پذؤسةية دةگرثتةوة" (5) . لة ميانةي خوثندنةوةمان بؤ نامةكة تثدةگةين كة ئةو هاوپةيمانثتييةي، گوايا لة نثوان كورد و ئةمريكادا هةية و، ذؤژ تا ئثوارة سةراني كورد خؤياني پث با دةدةن، لة قسةي بؤش بةولاوة ذث بذ ناكات و، ئةمريكا وةك تاكة زلهثزي دنيا بةرژةوةندي لة كوث بث ذووي لةوثندةرثية. پاشان سةراني كورد ئةگةر ذاست دةكةن با بة بةصگة بؤ نةتةوةي كوردي بسةلمثنن، كة ئةوان و ئةمريكاييةكان، ذثكةوتتنامة و پةيماننامةيان لةگةص يةكدا مؤر كردووة و، هاوپةيماني ستراتيژي يةكترن نةوةك هاوپةيماني ذؤژ و سةعات! خؤ ئةگةر بة ذاستي مةسةلةيةكي وا لة ئارادا با، ئةوسا پؤل برثمةر و باوكيشي نةياندةتواني سووكايةتي بة كورد و بزاضي ذزگاريخوازيي گةلي كوردستان بكةن.

خةصك دةپرسث سةراني كورد هةتا هةنووكة لة كثندةرث بوون؟ بةغدا باشتر بوو يان هةولثر؟ بؤچي تا ئثستا كثشةي نةگريسي دوو ئيدارةيي چارةسةر نةكراوة؟ ئثوة كة ئةوةندة خؤتان بة عثراقي دةزانن، ئةوة برا عةرةبةكانتان و ئةوةش خثر و بةرةكةتيان! سةرؤكي تازةي عثراق غازي عجيل ياوةر لة چاوپثكةوتنثكي تةلةفزيؤنيدا سةبارةت بة كةركووك گوتي: "كةركووك عثراقثكي بچووككراوةية" (5) . ئةمة خؤي لة خؤيدا ئةگةر شتث بگةيةنث، بثگومان بة واتاي ئةوة دث كة ئةم شارة كوردستانيية شارثكي عثراقيية و بةس. هةرچي جثگري سةرؤكيشة، ئيبراهيم ئةلجةعفةري، بة كةناصي "المنار"ي گوت: "گةذانةوةي عثراق بؤ ناو عةرةب، گةذانةوةي كوذة بؤ نثو خثزانةكةي". تةها محثدين مةعرووفييةكاني ئةوذؤي كورد چ كاردانةوةيةكيان سةبارةت بةم قسانة و زؤري ديكةش هةية و دةبث؟! پرسيارثكة و چاوةذواني وةرامة.

عثراق سويسرا و سوثد و ئةصمانيا و كةنةدا و ولأتثك نيية تا بة ئاساني، لةنثوان شةو و ذؤژثكدا، ديموكراسي تثدا بةرقةرار بث. ديارة ئةو دةوصةتانةش چةندان پذؤسةيان دةرباز كردووة تا توانيويةتيان بگةن بة ديموكراسي و ئاشتي و سةربةخؤيي. سةراني كورد خؤيان و گةلةكةيان هةصدةخةصةتثنن كاتث باس لة سيستةمي ديموكراسي و "عثراقي هيوا و ئاشتي" دةكةن. ئةوان هةتا خؤيان و كورد و نيشتمانةكةيان بة وابةستةيي عثراق و دةوصةتة داگيركةر و هؤضةكاني ديكةي ناوچةكة بهثصنةوة، دةبث چاوةذواني هةر قةومان و كارةساتثكيش بكةن. كورد هةتا نةبثت بة دةوصةت حيسابي سفري بؤ دةكرثت. دوژمن گؤلي لة كورد نةكردووة. ئةوة سةراني كوردن گؤل لة خؤيان و كورديش دةكةن!

سوثد 9-6-2004 mehabadk@hotmail. com

پةراوثزةكان:

(1)             سةركردةكاني كورد لة باشووري كوردستان بة جاران ئةم قسةيان دووبارة و دةبارة كردؤتةوة.

(2)             ماصپةذي KDP. info، 7-6-2004، سةرچاوة: ئاژانسي دةنگوباسي ذؤيتةر.

(3)             بذوانة: ذؤژنامةي ئةلشةرق ئةلئةوسةتي عةرةبي. هةمان بابةت لةسةر چةندين ماصپةذ بلأو كراوةتةوة. هةر تةنيا بؤ نموونة: KDP. info، 8-6-2004.

(4)             ماصپةذي پارتي، بةشي عةرةبي، عيماد مزووري نامةكةي لة ئينگليزييةوة كردووة بة عةرةبي، 7-6- 2004.

(5)             لة بةرنامةي "بالعربي"ي كةناصي ئاسمانيي "العربية" ئةم قسةيةي كرد. بؤ زياتر ئاگاداري سةبارةت بة قسةكاني بذوانة: KDP. info، 8-6-2004.