رِاثؤرتي: ئةميري حاجي داود

 هؤلَي تةلاري ثةرلةمان:  هةوليَر

 

لة ذيَر دروشمي (دادطايي سةراني رِذيَمي ثيَشوو، ثةنديَكة بؤ دووبارة نةبوونةوةي تاوان و جنيَوسايد لة كوردستان و عيَراقدا) ليَذنةي مافي مرؤظ لة ثةرلةماني كوردستان ئةمرِؤ 13/10 كاتذميَر 10:00 سةر لةبةياني كؤنفرانسيَكيان لة تةلاري ثةرلةماني كوردستان بةستا.

سةرةتا دكتؤر كةمال فوئاد سةرؤكي ثةرلةماني كوردستان وتاري سةرؤكايةتي ثةرلةماني كوردستاني ثيَشكةش كرد، لة وتةكةي دا ئاماذةي بةوة دا كة رِذيَمي عيَراقي دريَغي نةكردوو و دةستي نةثاراستووة لة لة طرتن و لةناوبردني هاوولآتيان و دةست بةسةراطرتني سةروةت و ساماني خةلَكي كوردستان، سوكايةتي بة مافي مرؤظ، بةرثاكردني جةنطي لةناوبردني كورد. هةرةها بةرِيَزيان طوتي: دؤزينةوةي ئةو هةموو طؤرِة بةكؤمةلَة رِؤذانة لة عيَراقدا درِندةيي و تاوانةكاني ئةو رِذيَمة لةناو ضووة دةردةخات. هةروةها ئةوةشي رِوونكردةوة و طوتي: نابيَ ئةو رِاستيية فةرامؤش بكةين كةوا تاوانةكاني سةدام تةنها كوردي نةطرتؤتةوة، بةلَكو هةموو طةلي عيَراقي طرتؤتةوة، بةلآم طةلي كورد بةشي هةرة زؤري تاوانةكاني بةركةوتووة. لة كؤتايي وتةكةي دا بةرِيَزيان طوتي: ثيَويستة دادطاي كردني سةدام بضيَتة رِيَز دادطايي جيهاني وةك دادطايي نازييةكان و دادطايي ميلؤشؤفيج كة لة دادطاي لاهاي دادطايي كران.

ثاشان وتةي ليَذنةي كؤنفرانس ثيَشكةش كرا لةلايةن شيَخ يةحيا بةرزنجي كة تيايدا ئامانجي ئةو كؤنفرانسةي رِوونكردةوة و طوتي ئامانجي ئةو كؤنفرانسة بةديارخستني تاواني رِذيَمي سةدامة بؤ ثؤلَين كردني ئةو تاوانانةي كة دةرهةق بة طةلي كوردي كردووة، هةروةها بؤ ئةوانةي كة دةستيان لةو تاوانانة هةية دادطايي بكريَن.

ثاشان ضةند كةليمةيةك لةلايةن بةرِيَوةضووني ئةو كؤنفرانسة دكتؤر محةمةد ئيحساني وةزيري مافي مرؤظ/ هةوليَر ثيَشكةش كرا كة ئاماذةي بة ضةند شتيَك دا بةر لة دةست ثيَكردني دانيشتني يةكةمي كؤنفرانسةكة كة تيايدا طوتي زؤر ثرسيارمان رِؤذانة ليَ دةكريَت، لةوانة بؤضي ئةم كؤنفرانسة لة ثةرلةماني كوردستان دةكريَت؟ ئايا شك و طومان هةية لة تاوانةكاني سةدام؟ ئايا خؤتان ئامادة كردووة بؤ دادطايي كردني سةدام؟ زؤر ثرسياري تر: لةوةلآمياندا دةلَيَين: لة هةموو عيَراقدا شويَنيَك نيية لة ثةرلةماني كوردستان موقةدةستر بيَت، هةروةها ئيَمة هيض شك و طومانيَكمان نيية لة تاوانباري سةدام، بةلآم ثيَمان خؤشة بة زماني قانون قسة بكةين، بة بةلَطة و ديكؤميَنتةوة بيسةلميَنين كةوا سةدام تاوانبارة، بةلَيَ ئيَمة خؤمان زؤر باش ئامادة كردووة بؤ دادطايي كردني سةدام.

لة ثاشان بةختيار ئةمين وةزيري مافي مرؤظي عيَراقي فيدرال وتةيةكي ثيَشكةش كرد كة تيايدا ئاماذةي بةوة كرد طوتي: ليستي تاوانةكاني سةدام بةرامبةر بة طةلي كورد دوور و دريَذة، سةدام نيو مليؤن كوردي زياتر كوشتووة، هةروةها نزيكةي 262 طؤرِي بة كؤمةلأ لة عيَراقداية، بةلآم ذمارةي طؤرِة بةكؤمةلَةكان لةوةش زياترن، خاثوور كردني 4500 طوند تارِادةيةكي زؤر ديكؤميَنت كراوة، ثيَش رِاثةريني سالَي 1991 كاري لةم بابةتة كراوة، ديكؤميَنتيَكي زؤر كةوتووتة دةستي ثارتي و يةكيَتي، هةروةها باسي لةوة كرد كة لة قةتةر بة دريَذايي 10 كيلؤمةتر ديكؤميَنت هةية كة نزيكةي 500 كةس كاري لةسةر دةكات. هةروةها ئاماذةي بةوة دا هةر طونديَكي كوردستان شايةدحالَيكة بؤ تاوانةكاني سةدام. جطة لةمةش بةرِيَزيان طوتي: تاوانةكاني سةدام زؤر زؤر زياترة لة تاوانةكاني ميلؤشؤفيج، تةنانةت تاوانةكان ميلؤشؤفيج لة ضاو سةدام هةر هيض نيية. هةروةها ئاماذةي بةوة كرد كةوا سةدام تةنها تاواني دةرهةق بة طةلي كورد ئةنجام نةداوة بةلَكو طةلي عيَراق هةموو قورباني تاوانةكاني سةدامن، كارةساتي ئةهوار و كوشتني 5 مةراجعي شيعي و سةركوتكردني رِاثةريني 1991، هةروةها ضةندين تاواني تر كة دةرهةق بة كويَت و ئيَران ئةنجامي داوة، ئةمانة هةمووي دذي ريَككةوتننامةي جنيَفة.

هةروةها ئةوةشي ئاشكرا كرد كة دادطاي كردني سةدام تاخير بوو، بةلآم هؤكاري تاخير بووني دادطايي كردني سةدام دةطةرِيَتةوة بؤ ترساني دادوةرةكان، ضونكة ئةوانيش جيَطةيةك نيية تيَدا بتواني بيان ثاريَزيَ.

لة كؤتايي وتةكةيدا بةرِيَز وةزيري مافي مرؤظي عيَراقي فيدرالأ طوتي: دةبيَ ئةوانةي رِايان كردووة ئيَستا لة ولآتة عةرةبييةكانن دةبيَت هةمووان بطةرِيَنةوة دادطاي بكريَن، ضونكة ئةوانيش تاوانبارن تةنها ئةو ليستة نيية كة 55 كةسةكة تيايدا نووسراوة.

ثاشان بةرِيَز سةلاح رِةشيدي وةزيري مافي مرؤظ/ سليَماني وتاريَكي ثيَشكةش كرد و طوتي: ميللةتي كورد تاواني دةرهةق كراوة تةنها لةبةر ئةوةي كورد بووينة، بةرِيَزيان طوتي: بةدةيةها مندالَي كوردي شير خؤر لةناو طؤرِة بةكؤمةلَةكان دؤزرايةوة ئةوةش درِندةيي ئةو رِذيَمة ديار دةخات بةرامبةر بةم طةلة ستةمديدةية.

ثاشان كؤنطرةيةكي رؤذنامةواني بةسترا كة تيايدا هةرسيَ وةزيرة كوردةكاني مافي مرؤظ بةشدار بوون، زؤربةي ثرسيارةكاني ئامادةبووان لةمةرِ تاخير بوون و هاتني دادطاي سةدام بؤ كوردستان، هةروةها ئامادةبووان طلةيي ئةوةيان هةبوو كة دادطايي كردني سةدام نويَنةري كوردي تيَدا كةمة، ثيَويستة زياد بكريَت.

لةثاشان بةرِيَز طريطؤري ثاو نويَنةري ثةيوةندار بة تاوانةكاني رِذيَم بؤ ثةرلةماني كوردستان وتةيةكي ثيَشكةش كرد، لةبةر طرنطي وتارةكةي ئةوة تةواوي وتارةكة بة زماني كوردي بلآودةكةينةوة، ئةوةش تةنها سةرلةبةياني كردنةوةي كؤنفراسةكة بوو، ئةم كؤنفراسة دوو رِؤذ دةخايةني كة ضةند ليَذنةيةكي تيَدا ئامادة كراوة و قسة لةسةر بابةتي ئةو ليَذنانة دةكريَت. ئةوةش ماوة بلَيَين ليَذنةي كؤنفانسةكة ثيَك هاتبوو لةم بةرِيَزانةي خوارةوة:

1.      دكتؤر محةمةد ئيحسان

2.      سةلاح رةشيد

3.      دكتؤر عومةر مارف عومةر طولأ

4.      شيَخ يةحيا بةرزنجي

5.      ئةنور شوكر محةمةد

6.      سةيد حةسةن بةرزنجي

7.      تاريق جامباز

8.      حليمة بارزاني

9.      نةهلة محةمةد سةعدولَلآ

10. مةلا شاخي

11. يوسف دزةيي

 

info@kurdistannet.org

ضاثيكة

كاتي بلآوكردنةوة 

www.kurdistannet.org

Hit Counter